AKĪDETÜ İBN DAKĪKI’l-ÎD

Kâtib Çelebi tarafından İbn Dakīkul‘îd’e nisbet edilen (bk. Keşfü’ẓ-ẓunûn, II, 1157) risâle ilâhiyyât, nübüvvât, sem‘iyyât ve imâmet konularından oluşur. Âlemin yaratılışı bahsi ile başlayan ilâhiyyât kısmında, hudûs delili açıklandıktan sonra Allah’ın sıfatları, yön ve mekândan tenzihi, istivâ, irade hürriyeti, Allah’ın görülmesi (rü’yetullah), kulların fiilleri ve Allah hakkında mecburiyet (vücûb alellah) fikrinin reddi gibi konular anlatılır. Nübüvvât kısmında, peygamberliğin mûcize ile ispatı, Hz. Muhammed’in nübüvveti ve Kur’an’ın i‘câz yönleri kısaca zikredilir. Risâle, nasların bildirdiği ve aklın mümkün gördüğü sem‘iyyât konularını sıraladıktan sonra ilk dört halifenin fazilet sırası ve imâmetin şartları bahsiyle sona erer. Eserin bugüne kadar rastlanan tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’ndedir (Şehid Ali Paşa, nr. 1803/3).

Sekiz varaktan oluşan risâlenin büyük bir kısmı Allah’ın sıfatları konusuyla ilgilidir. Ehl-i sünnet akîdesini işleyen bu küçük risâlenin bilinen tek şerhi İbrâhim b. Ebû Şerîf el-Kudsî’nin el-ʿİḳdü’n-nażîd adlı eseridir.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1989 yılında İstanbul’da basılan 2. cildinde, 257 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.