Arama - TDV İslâm Ansiklopedisi

MUHAMMED b. ABDULLAH el-MEHDÎ محمّد بن عبد الله المهدي
Abbâsî Halifesi Mansûr’a karşı Medine’de isyan eden Ali evlâdının lideri.

YEMENİYYE اليمنيّة

Kādiriyye tarikatının Ebû Muhammed Afîfüddin Abdullah b. Ali el-Esedî’ye (ö. 620/1223) nisbet edilen ve Esediyye diye de anılan bir kolu.bk. KĀDİRİYYE القادريّة

RÂVENDİYYE الراونديّة

Muhammed b. Hanefiyye’nin oğlu Ebû Hâşim’den sonra imâmetin Ali evlâdından Abbas evlâdına intikal ettiğini kabul eden Abdullah er-Râvendî (ö. II./VIII. yüzyılın ilk yarısı) mensuplarına verilen ad.bk. KEYSÂNİYYE الكيسانيّة

MİLLET KÜTÜPHANESİ
İstanbul Fatih’te Feyziye Medresesi’nde Şeyhülislâm Seyyid Feyzullah Efendi ile Ali Emîrî Efendi’nin koleksiyonlarından oluşan kütüphane.

DÜRZÎLİK الدرزيّة
Fâtımî halifelerinden Hâkim-Biemrillâh döneminde (996-1021) Vezir Hamza b. Ali tarafından kurulan aşırı bir fırka.

MECLİS-i AHKÂM-ı ADLİYYE مجلس أحكام عدليّه

Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliyye ile Meclis-i Âlî-i Tanzîmat’ın 14 Temmuz 1861’de birleştirilmesiyle oluşturulan meclis.bk. MECLİS-i VÂLÂ-yı AHKÂM-ı ADLİYYE مجلس والاي أحكام عدليّه

ŞEYTÂNİYYE الشيطانيّة

Muhaliflerince Şeytânüttâk diye anılan aşırı Şiî Ebû Ca‘fer Muhammed b. Ali b. Nu‘mân el-Ahvel’e (ö. 160/777 [?]) nisbet edilen Nu‘mâniyye fırkasının diğer adı.bk. ŞEYTÂNÜTTÂK شيطان الطاق

TÂZİYYE التازيّة

Medyeniyye tarikatının Ebû İshak (Ebû Sâlim) İbrâhim b. Muhammed b. Ali et-Tâzî’ye (ö. 866/1462) nisbet edilen bir kolu.bk. MEDYENİYYE المدينيّة

TEBYÎNÜ’l-HAKĀİḲ تبيين الحقائق

Ebü’l-Berekât en-Nesefî’nin Kenzü’d-deḳāʾiḳ adlı eserine Osman b. Ali ez-Zeylaî (ö. 743/1342) tarafından yazılan şerh.bk. KENZÜ’d-DEKĀİḲ كنز الدقائق

NU‘MÂNİYYE النعمانيّة

Muhammed el-Bâkır’ın öğrencilerinden Şeytânüttâk diye anılan Ebû Ca‘fer Muhammed b. Ali b. Nu‘mân el-Ahvel’e (II./VIII. yüzyıl) nisbet edilen aşırı bir fırka.bk. ŞEYTÂNÜTTÂK شيطان الطاق

CİHÂRYÂR جهاريار

Hz. Peygamber’den sonra halifelik görevini yürüten Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali için özellikle Sünnî müslümanlar tarafından kullanılan bir tabir.bk. HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN الخلفاء الراشدين

ÇÂRYÂR چاريار

Hz. Peygamber’den sonra halifelik görevini üstlenen Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali için özellikle Sünnî müslümanlar tarafından kullanılan bir tabir.bk. HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN الخلفاء الراشدين

ÇEHÂRYÂR چهار يار

Hz. Peygamber’den sonra halifelik görevini üstlenen Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali için özellikle Sünnî müslümanlar tarafından kullanılan bir tabir.bk. HULEFÂ-yi RÂŞİDÎN الخلفاء الراشدين

GURÂBİYYE الغرابيّة

Hz. Peygamber, iki karganın (gurâb) birbirine benzemesi kadar Hz. Ali’ye benzediği için Cebrail’in vahyi yanlışlıkla Ali yerine Muhammed’e indirdiğini iddia eden aşırı Şiî bir grup.bk. GĀLİYYE الغالية

MİRKĀTÜ’l-MEFÂTÎH مرقات المفاتيح

Hatîb et-Tebrîzî’nin Ferrâ el-Begavî’ye ait Meṣâbîḥu’s-sünne’yi tamamlamak için yazdığı Mişkâtü’l-Meṣâbîḥ adlı eserine Ali el-Kārî (ö. 1014/1605) tarafından yapılan şerh.bk. MESÂBÎHU’s-SÜNNE مصابيح السنّة

KÂZIM REŞTÎ كاظم رشتي

Şeyhîliğin kurucusu Şeyh Ahmed el-Ahsâî’nin önde gelen müridi, Bahâîliğin teşekkülünde önemli rolü olan ve Bâbîliğin kurucusu Mirza Ali Muhammed’i etkileyen kişilerden biri.bk. BAHÂÎLİK البهائية

TEFVÎZ التفويض

Bazı aşırı Şîa fırkalarında görülen, âlemin yaratılışı ve idaresinin, âhirette ceza ve mükâfat verme işinin Hz. Peygamber ile Hz. Ali ve imamlara havale edildiği şeklindeki düşünce; iradî fiillerin meydana getirilmesinin Allah tarafından tamamen insanlara bırakılması anlamında bir terim.bk. MÜFEVVİDA المفوّضة

AHMED KÂMİL EFENDİ
Âlim ve mûsikişinas.

ALKAME b. VAKKĀS علقمة بن وقّاص
Âlim tâbiî.

ATPAZARÎ OSMAN FAZLI
Âlim, mutasavvıf; İsmâil Hakkı Bursevî’nin şeyhi.