Hânedanın atası
ARTUK b. EKSÜK
Selçuklu Sultanı Alparslan ve Melikşah devirlerinin ünlü kumandanı.
SÖKMEN b. ARTUK
Artuklular’ın Hısnıkeyfâ kolunun kurucusu (1102-1104).
İLGAZİ, Necmeddin
Mardin Artuklu Beyliği’nin kurucusu ve ilk hükümdarı (1106-1122).
Artuklu hânedanından devlet adamı
BELEK b. BEHRÂM
Harput, Dersim ve Halep emirliklerinde bulunan ve Haçlılar’la yaptığı savaşlardaki başarısı ile ün kazanan bir Türk beyi.
FAHREDDİN el-MARDÎNÎ
Artukoğulları döneminin tanınmış hekim ve filozofu.
İBNÜ’l-EZRAK el-FÂRİKĪ
Târîḫu Meyyâfâriḳīn ve Âmid adlı eseriyle tanınan Artuklu tarihçisi.
EMÎNÜDDİN KÜLLİYESİ
Mardin’de Artuklu devrine ait külliye.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/abdullatif-camii-2.jpg)
ABDÜLLATİF CAMİİ
Mardin’de şehrin orta kesiminde, avlusunda medresesi bulunan Artuklu camisi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/alacali-cami-1.jpg)
ALACALI CAMİ
Harput’ta (Elazığ) XIII. yüzyıl başlarına ait bir Artuklu camisi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Diğer fotoğraf/devegecidi-koprusu-1.jpg)
DEVEGEÇİDİ KÖPRÜSÜ
Diyarbakır’ın kuzeyinde Devegeçidi suyu üzerinde Artuklular tarafından XIII. yüzyılda yapılan köprü.
Hısnıkeyfâ koluna son veren hükümdar
el-MELİKÜ’l-KÂMİL, Muhammed
Eyyûbî hükümdarı (1218-1238).
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/hasankeyf-2.jpg)
HASANKEYF
Hısnıkeyfâ Artukluları’nın merkezi, günümüzde Batman iline bağlı ilçe merkezi olan şehir.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Manzara fotoğrafı/mardin-2.jpg)
MARDİN
Güneydoğu Anadolu bölgesinde şehir ve bu şehrin merkez olduğu il.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Plan/firdevs-kosku-1.jpg)
FİRDEVS KÖŞKÜ
Mardin’de bir Artuklu köşkü.
Artuklu dönemi mimarî eseri
DİCLE KÖPRÜSÜ
XII. yüzyılda Hasankeyf’te Dicle üzerinde yapılan köprü.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Diğer fotoğraf/haburman-koprusu-1.jpg)
HABURMAN KÖPRÜSÜ
Diyarbakır-Malatya yolu üzerinde Artuklular tarafından XII. yüzyılda yaptırılan köprü.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/hatuniye-medresesi--mardin-1.jpg)
HATUNİYE MEDRESESİ
Mardin’de XII. yüzyıla ait medrese.
Mücadele ettikleri devlet
EYYÛBÎLER
Ortadoğu, Mısır, Hicaz, Yemen ve Kuzey Afrika’da hüküm süren bir Türk devleti (1171-1462).
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Harita/selcuklular-1.jpg)
Eyyûbîler'e karşı destek gördükleri devlet
SELÇUKLULAR
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
Mardin Artukluları'nın bir dönem tâbi olduğu devlet
İLHANLILAR
İran’da kurulan bir Moğol devleti (1256-1353).
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/memlukler-2.jpg)
Mücadele ettikleri devlet
MEMLÜKLER
Mısır, Suriye ve Hicaz’da hüküm süren müslüman Türk devleti (1250-1517).
Mücadele ettikleri hânedan
KARAKOYUNLULAR
Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1351-1469).
Mücadele ettikleri hânedan
AKKOYUNLULAR
XV. yüzyılda Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1340-1514).