BARBARO, Niccolo

Niccolo Barbaro’nun hayatı hakkında fazla bilgi yoktur. Sadece XV. yüzyılın başlarında dünyaya geldiği ve 1451-1453 yıllarında İstanbul’da yaşadığı bilinmektedir. Bu yıllarda Venedik Cumhuriyeti’nin İstanbul’a sefer yapan gemilerindeki personelin hekimi olarak görevlidir. Bu şekilde 1452’den itibaren şehrin Türkler tarafından kuşatılmasına ve 29 Mayıs 1453’te kesin fethine şahit olmuştur. Yaşadığı olayları anlatan ve hayli ayrıntılı olan hâtıratı, tarihte yeni bir çığır açan İstanbul fethinin en değerli kaynaklarındandır. Aynı zamanda İtalyanlar’ın ve bilhassa Venedikliler’in şehrin savunmasındaki katkıları hakkında da güvenilir bilgiler vermektedir. Rûznâme günü gününe tutulmuş hâtıralar biçiminde 2 Mart 1451 - 29 Mayıs 1453 tarihleri arasında yazılmış olup Barbaro Venedik’e döndükten sonra yeniden kaleme alınmıştır. Risâlede çarpışmalara katılan vatandaşlarından altmış sekiz soylunun adlarını vererek bunlardan ölenleri, esir düşenleri ve kaçmayı başaranları da bildirir. Türkler şehri ele geçirmeye başladığında Barbaro, liman başkanı Alvise Diedo ve kalyonlar kumandanı Bartolo Furian ile birlikte Galata’daki Cenovalılar’a (Ceneviz) sığındıklarını belirtir. Kendisi, bütün denizcileri ganimetlerden pay almak için karaya çıkmış olan Türk donanmasının gafletinden faydalanarak kaçmayı başarmıştır. Barbaro’nun ölüm tarihi bilinmemektedir.

Yazma nüshası Venedik’te Biblioteca Marciana’da bulunan hâtırat ilk defa Viyana’da 1856’da Enrico Cornet tarafından Giornale dell’ Assedio di Costantinopoli, 1453, di Niccolo Barbaro, Patricio Venetiano, Corredato di Note e Documenti per Enrico Cornet adıyla yayımlanmıştır. Bazı parçalarını J.-P. Migne (Patrologiae.. Graeci, Paris 1866, CLVIII, süt. 1067-1078) ve A. Ellisen (Analekten der Mittel- und Neugriechischen Litteratur, Leipzig 1855-1862, III, 89-106) neşretmişlerdir. İngilizce tercümesi J. R. Jones tarafından yapılmış (Diary of the Siege of Constantinople, New York 1969); Cornet’nin yayımladığı metinden Şemseddin T. Diler tarafından yapılan Türkçe tercümesi de basılmıştır (Konstantiniye Muhasarası Ruznâmesi, 1453, İstanbul 1953).

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 5. cildinde, 65 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.