https://islamansiklopedisi.org.tr/burek-es-sarimi
Asıl adı Haccâc’dır, fakat daha çok Bürek lakabıyla tanınır. Temîm kabilesinin Sarîm koluna mensuptur. Önceleri Hz. Ali’nin taraftarlarından olan Bürek, Hz. Ali ile Hz. Muâviye arasındaki ihtilâfın çözümünün hakemlere havale edilmesine karşı çıkarak Hz. Ali’den ayrılmış ve Hâricîler’in safına geçmiştir. Hakem Vak‘ası’na, “Hüküm ancak Allah’ındır” diyerek ilk itiraz edenin Bürek olduğu söylenmektedir (Müberred, III, 1106).
Bürek, Abdurrahman b. Mülcem ve Amr b. Bekir hac münasebetiyle bulundukları Mekke’de bir toplantı yaparak doğru yoldan ayrıldıklarına inandıkları Hz. Ali, Muâviye ve Amr b. Âs’ı öldürmek suretiyle hem Nehrevan’da katledilen Hâricîler’in intikamını almaya, hem de bütün müslümanları rahata kavuşturmaya ant içtiler. Abdurrahman b. Mülcem’in Ali b. Ebû Tâlib’i, Amr b. Bekir’in Amr b. Âs’ı, Bürek’in de Muâviye b. Ebû Süfyân’ı 17 Ramazan 40 (24 Ocak 661) tarihinde sabah namazı için mescide gittikleri zaman öldürmesini kararlaştırdılar. Daha sonra da her biri Şam, Kûfe ve Mısır’a hareket ettiler. Bürek es-Sarîmî kararlaştırılan gün ve vakitte Şam Mescidi’nde zehirli kılıcıyla Muâviye’ye saldırdı, fakat onu öldüremedi. Derhal yakalanan Bürek, Ali b. Ebû Tâlib’in bir arkadaşı tarafından Kûfe’de öldürülmüş olması gerektiği haberini vererek affedilmesini istedi. Ancak Muâviye’nin emriyle orada öldürüldü.
BİBLİYOGRAFYA
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, III, 35-36.
Câhiz, el-Beyân ve’t-tebyîn, II, 206.
Müberred, el-Kâmil (nşr. M. Ahmed ed-Dâlî), Beyrut 1406/1986, III, 1106, 1115, 1121.
Ya‘kūbî, Târîḫ, II, 212.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), V, 143-144, 149.
İbn Kesîr, el-Bidâye, VII, 326-327, 330.
Ziriklî, el-Aʿlâm (Fethullah), II, 168.
Ömer Ferruh, Târîḫu ṣadri’l-İslâm ve’d-devletü’l-Ümeviyye, Beyrut 1983, s. 123-124.
Hudarî, Muḥâḍarât: Ümeviyye, II, 79.
Ch. Pellat, “al-Burak al-Ṣarīmī”, EI2 Suppl. (Fr.), s. 157.
