el-BUDÛRÜ’s-SÂFİRE

Tam adı el-Budûrü’s-sâfire fî umûri’l-âḫire’dir. Bazı yazma nüshalarda el-Budûrü’s-sâfire fî aḥvâli’l-âḫire (Süleymaniye Ktp., Yahyâ Tevfik, nr. 137/43) şeklinde de anılmıştır. Kitap 162 bölüm (bab) halinde düzenlenmiştir. Kıyametin kopmasından itibaren rü’yetullaha varıncaya kadar âhirette vuku bulacağı sem‘iyyâtla ilgili kaynaklarda bildirilen olayları bütün ayrıntılarıyla ele alır ve bu konulardaki âyet, hadis, sahâbe ve tâbiîn sözü ile müellifin zamanına kadar gelen Ehl-i sünnet âlimlerinin görüşlerini sıralar. Eserin başlıca konuları şunlardır: Birinci sûr ve bunun sonucu olarak kâinattaki nizamın bozuluşu, ikinci sûr ve yeniden dirilişin başlaması, mahşer yeri, güneşin dürülmesi, yeryüzünün başka bir şekle dönüşmesi, kabirden kalkış, haşir ve halleri, amellerin ve bazı zihnî kavramların cisme dönüştürülerek haşredilmesi, Kur’an’daki “Rabbin gelmesi” (el-Fecr 89/22) ifadesinin yorumu, mahşerde bekleyiş, hesap, amel defteri, hayvanların muhakemesi, şefaat, Allah’ın müminlerle konuşması, mîzan, sırat, â‘râf, cennet ve cehennemin yeri, cehennemin ve cehennemliklerin tavsifi, cehenneme atılmayı gerektiren ameller, cehennemin ebedîliği, “lâ ilâhe illallah” diyenin cehennemden çıkacağı konusu, cennetin ve cennet ehlinin tavsifi, ebediyeti, rü’yetullah ve müminlerle meleklerin rablerini ziyareti.

Âhiret halleriyle ilgili geniş bilgiler veren el-Budûrü’s-sâfire, akaidin sem‘iyyât konularındaki naklî delillerini ve Ehl-i sünnet âlimlerinin görüşlerini derlemesi bakımından önemli bir kitaptır. Kurtubî’nin aynı konu ile ilgili et-Teẕkire’sinde bulunmayan konuları da ihtiva eden eser, İslâmî literatürde sem‘iyyâta dair en geniş kitap özelliğini taşır. Süleymaniye Kütüphanesi’nde yazma nüshaları bulunan eser (Ayasofya, nr. 1676; Düğümlü Baba, nr. 92; İbrâhim Efendi, nr. 357) Lahor’da basılmıştır (1311). Süyûtî, el-Budûrü’s-sâfire’den el-Leṭâʾifü’l-fâḫire fî mevâḳıfi’l-âḫire (Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 2800), Risâle fî ẓılli’l-ʿarş fî yevmi’l-ḳıyâme ve Risâle fî aḥvâli’l-âḫire adlarıyla üç ayrı muhtasar meydana getirmiştir.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 6. cildinde, 360 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.