https://islamansiklopedisi.org.tr/hasiri-muhammed-b-ibrahim
Hayatı hakkında kaynaklarda fazla bilgi yoktur. İlim tahsili için Irak, Hicaz ve Horasan’a seyahat etti; Şemsüleimme es-Serahsî’den ders aldı. Yetiştirdiği talebeler arasında kız kardeşinin oğlu Ebû Amr Osman b. Ali el-Bîkendî ile Ebû Nasr İbn Mâkûlâ anılabilir. Hasîrî Zilkade 500 (Temmuz 1107) tarihinde Buhara’da vefat etti.
Kaynaklarda adı geçen tek eseri, Hanefî mezhebinin muteber bir fürû-i fıkıh kitabı olan el-Ḥâvî fi’l-fetâvâ’dır (Süleymaniye Ktp., Kasîdecizâde Süleyman Sırrı, nr. 264, Şehid Ali Paşa, nr. 1018, Cârullah Efendi, nr. 627). Müellif, Ebû Ahmed Muhammed b. Velîd es-Semerkandî’nin el-Câmiʿu’l-aṣġar, Ebü’l-Abbas en-Nâtıfî’nin el-Vâḳıʿât ve el-Ecnâs adlı eserleri ile kendinden önce yazılmış çeşitli fetva mecmualarından nakillerde bulunmuştur. Bundan dolayı el-Ḥâvî, eserleri günümüze ulaşmayan bazı İslâm hukukçularının görüşlerini de yansıtması bakımından önemli bir kaynaktır.
BİBLİYOGRAFYA
Hasîrî, el-Ḥâvî fi’l-fetâvâ, Süleymaniye Ktp., Kasîdecizâde, nr. 264, vr. 2a; a.e., Şehid Ali Paşa, nr. 1018, vr. 2a-b.
Kureşî, el-Cevâhirü’l-muḍıyye, III, 8.
Taşköprizâde, Ṭabaḳātü’l-fuḳahâʾ, Musul 1961, s. 80.
Keşfü’ẓ-ẓunûn, I, 624-625.
Brockelmann, GAL Suppl., III, 1221.
Ziriklî, el-Aʿlâm, VI, 185.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, VIII, 193.
Yusuf Ziya Kavakcı, XI ve XII. Asırlarda Karahanlılar Devrinde Māvarā’ al-Nahr İslâm Hukukçuları, Ankara 1976, s. 65-67.
Ahmet Özel, Hanefi Fıkıh Âlimleri, Ankara 1990, s. 42.
el-Ḳāmûsü’l-İslâmî, II, 107.