İBNÜ’s-SAFFÂR, Ebü’l-Velîd

2 Zilkade 338’de (23 Nisan 950) Kurtuba’da (Córdoba) doğdu. Öğrenimini memleketinde tamamladı. Ebû Bekir İbnü’l-Ahmer’den Nesâî’nin es-Sünen’ini, Ebû Îsâ el-Leysî’den İmam Mâlik’in el-Muvaṭṭaʾını rivayet etti. Ayrıca İbn Zerb’den fıkıh, Hasan b. Reşîḳ el-Askerî gibi hocalardan fıkıh ve hadis tahsil etti; Dârekutnî’den de icâzet aldı. Mekkî b. Ebû Tâlib, Ebû Amr ed-Dânî, İbn Hazm, İbn Abdülber en-Nemerî, Bâcî, İbnü’l-Hazzâ ve İbnü’t-Tallâ‘ ondan istifade eden âlimlerden bazılarıdır.

Değişik görevlerde bulunan İbnü’s-Saffâr, Batalyevs’e (Badajoz) kadı olarak gönderildi, bir müddet sonra bu görevi bırakınca buradaki Zehrâ Camii’ne hatip olarak tayin edildi, bu arada şûra üyeliği görevini de yürüttü. Daha sonra Kurtuba Camii imamlığı, bir süre de vezirlik yaptı. Bu görevden azledilince evine çekildiyse de ilerlemiş yaşına rağmen III. Hişâm tarafından 419’da (1028) Kurtuba kadılığına tayin edildi ve ölünceye kadar bu görevini sürdürdü. Hadis ilimleri ve fıkıh alanında iyi yetişmiş bir âlim, güzel konuşan bir vâiz olduğu, sûfiyâne şiirler yazdığı, zühd hayatına önem verdiği belirtilen İbnü’s-Saffâr 28 Receb 429’da (6 Mayıs 1038) vefat etti ve İbn Abbas Kabristanı’na defnedildi.

İbnü’s-Saffâr’ın kaynaklarda adı geçen eserleri şunlardır: el-Muvaʿʿab fî şerḥi (tefsîri)’l-Muvaṭṭaʾ, Feżâʾilü’l-munḳaṭıʿîne ilallāhi ʿazze ve celle, et-Tesellî ʿani’d-dünyâ bi-teʾmîli ḫayri’l-âḫirah, Kitâbü Ṭıbbi’l-ḳulûb eş-şâfî min elemi’ẕ-ẕünûb, el-İbtihâc bi-maḥabbeti’l-lâhi teʿâlâ, et-Teysîr ve’t-tesbîb ve’l-iḫtiṣâṣ ve’t-taḳrîb, Ünsü’l-vaḥîd, Feżâʾilü’l-enṣâr, Kitâbü’l-Muʿammerîn, Feżâʾilü’l-müteheccidîn, Duʿâʾü’ṣ-ṣâliḥîn, Kitâbü Maḥabbeti’llâh, Kitâbü’l-Mevâḳıf, Mesâʾilü İbn Zerb, el-Mûcizü’l-kâfî, Kitâbü’l-ʿİbâd, Kitâbü’l-Müstaṣriḫîne bi’llâhi sübḥânehû ve teʿâlâ ʿinde nüzûli’l-belâ, Kitâbü’l-Ḥikâyât.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2000 yılında İstanbul’da basılan 21. cildinde, 194-195 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.