https://islamansiklopedisi.org.tr/mansur-b-selim
8 Safer 607’de (1 Ağustos 1210) İskenderiye’de doğdu. İbnü’l-İmâdiyye olarak da bilinir. İlk öğrenimini İskenderiye’de gördü. Ardından Mısır, Suriye ve Irak bölgelerini dolaştı; Dımaşk, Hama, Halep, Harran, Musul ve Mekke’ye gitti. Bağdat’ta bir süre kalıp hadis ve fıkıh tahsil etti. Hocaları arasından Muhammed b. İmâd el-Harrânî, İskenderiyeli Mâlikî fakihi ve kıraat âlimi Ebü’l-Kāsım Abdurrahman b. Abdülmecîd es-Safrâvî, İbnü’l-Katîî diye bilinen Ebü’l-Hasan Muhammed b. Ahmed el-Bağdâdî, İbn Rûzbih olarak anılan muhaddis Ebü’l-Hasan Ali b. Ebû Bekir zikredilebilir. İlmî seyahatlerini tamamladıktan sonra 639’da (1241-42) İskenderiye’ye döndü ve şehrin muhtesibi oldu. Bu arada Silefî’nin Âdiliyye (Hâfızıyye) adıyla bilinen medresesine hoca tayin edildi. Talebeleri içinde Abdülmü’min b. Halef ed-Dimyâtî gibi âlimler bulunmaktadır. Mansûr b. Selîm Şâfiî mezhebine mensup, hadis öğretimiyle meşgul olan münekkit bir âlimdi. Okuttuğu hadis kitapları arasında Şâfiî’nin es-Sünen’inin Müzenî rivayetinin yer aldığı bilinmektedir. Mansûr 21 Şevval 673’te (19 Nisan 1275) İskenderiye’de vefat etti. 677’de (1278) öldüğü de söylenmektedir.
Eserleri. 1. ed-Dürretü(Dürerü)’s-seniyye fî târîḫi(aḫbâri)l-İskenderiyye. İbn Hacer el-Askalânî bu eserden faydalanmıştır (Lisânü’l-Mîzân, IV, 56, 139).
2. Tuḥfetü ehli’l-ḥadîs̱ fî îṣâli icâzâti’l-ḳadîm bi’l-ḥadîs̱. Hocalarıyla hocalarının hocalarının, onların da bazı hocalarının icâzet kayıtlarını güvenilir eserlerden toplayıp bir araya getirdiği, bunlardan kendisine muttasıl bir senedle ulaşanlarla adı geçen hocaların hayatları hakkında kısa bilgiler verdiği bir kitaptır. Eser alfabetik olup adı Muhammed olanlar en başta zikredilmiştir. Georges Vajda bu çalışmayı bir makalesinde değerlendirmiştir (bk. bibl.).
3. Ẕeylü Tekmileti’l-İkmâl. İbn Mâkûlâ’nın el-İkmâl’ine İbn Nukta’nın Tekmiletü’l-İkmâl adıyla yazdığı zeylin zeylidir. Kahire’de bir nüshasının olduğu bildirilmektedir. İbn Hacer’in el-Müʾtelif ismiyle bahsettiği eser (Lisânü’l-Mîzân, III, 308) bu kitap olmalıdır.
4. Ẕeylü’t-Taḳyîd li-Maʿrifeti ruvâti’s-sünen (ricâli’s-sünen) ve’l-mesânîd. İbn Nukta’nın et-Taḳyîd’ine yazdığı bir zeyildir.
Mansûr b. Selîm’in kaynaklarda adı geçen diğer eserlerinden bazıları şunlardır: el-Erbaʿûne’l-büldâniyye (Georges Vajda bu eserin Silefî’ye ait olduğunu, Mansûr’un onu tahriç ettiğini kaydeder), Meşyeḫatü İbni’l-Burhân Muḥammed b. ʿAbdirraḥmân el-Ezdî, Meşyeḫatü İbni’l-Maḳdisiyye Muḥammed b. el-Ḥasan es-Sefâḳusî, el-Müstecâd min fevâʾidi Baġdâd, Reyyü’l-ʿÂṭış ve ünsü’l-vâḥiş.
BİBLİYOGRAFYA
Birzâlî, Meşyeḫatü ḳāḍi’l-ḳuḍât İbn Cemâʿa (nşr. Muvaffak b. Abdullah b. Abdülkādir), Beyrut 1408/1988, II, 544-547.
Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, XXIII, 296.
a.mlf., Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, IV, 1467-1468.
Fâsî, Ẕeylü’t-Taḳyîd fî ruvâti’s-sünen ve’l-mesânîd (nşr. Kemâl Yûsuf el-Hût), Beyrut 1410/1990, I, 347; II, 285.
İbn Hacer, Lisânü’l-Mîzân, III, 308; IV, 56, 139.
Süyûtî, Ṭabaḳātü’l-ḥuffâẓ (Lecne), s. 512.
Keşfü’ẓ-ẓunûn, I, 281-282; II, 1637.
Îżâḥu’l-meknûn, I, 458, 545, 604.
Hediyyetü’l-ʿârifîn, II, 474.
Kettânî, er-Risâletü’l-müsteṭrafe, s. 117.
Brockelmann, GAL, I, 355; Suppl., I, 573, 602.
Ziriklî, el-Aʿlâm (Fethullah), VII, 300.
G. Vajda, “La liste d’autorités (Tuḥfat Ahl al-Ḥadīṭ fî Īṣāl İğāzat al-Qadīm bil-Ḥadīṭ) de Manṣūr b. Salīm Wağīh ad-Dīn al-Hamdânî”, JA, CCLIII (1965), s. 341-406.
