İLHÂD
Dinden çıkma sonucunu doğuracak inanç ve görüşleri savunma anlamında felsefe ve kelâm terimi.
MADDE
Kâinatın kendisinden meydana geldiği şey, varlığın henüz şekil almamış belirsiz hali, sırf güç ve mutlak imkânı ifade eden cevher anlamında felsefe terimi.
POZİTİVİZM
Geçerli bilgiyi olguların bilgisinden ibaret gören ve metafizikle dinî bilgiyi geçersiz sayan felsefe akımı.
DEHRİYYE
Âlemin ezelî olduğunu ve bir yaratıcısının bulunmadığını savunan materyalist felsefe akımı.
BATILILAŞMA
Batı dışındaki toplumlarda Batı’nın gelişmişlik seviyesine ulaşma çabalarını ifade etmek için kullanılan bir tabir.
DETERMİNİZM
Kâinatta olup biten her hadisenin maddî veya mânevî sebeplerin zorunlu sonucu olduğunu ileri süren felsefî doktrin.
TEİZM
Yaratıcı Tanrı anlayışını savunan felsefe akımı.
BEŞİR FUAD
Fikir adamı ve tenkitçi.
BAHÂ TEVFİK
II. Meşrutiyet devri materyalist fikir adamı ve yazarı.
MADDİYYÛN MEZHEBİNİN İZMİHLÂLİ
İsmail Fenni Ertuğrul’un (ö. 1946) materyalizmi eleştirmek amacıyla yazdığı eser.
ABDULLAH CEVDET
Son devir fikir ve siyaset adamı, Jön Türk hareketini başlatanlardan biri.
AHMED MİDHAT EFENDİ
Yazar, gazeteci, romancı ve nâşir.
İSMAİL FENNİ ERTUĞRUL
Felsefeci, yazar.
ŞEHBENDERZÂDE AHMED HİLMİ
Son dönem Osmanlı fikir adamı.
RUH
İnsanın hayatiyetini sağlayan, idrak edici ve bilici unsuru.
HUDÛS
Evrenin yaratılmışlığı öncülüne dayanarak Allah’ın varlığını ispat etmek için başvurulan delillerden biri.