![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Manzara fotoğrafı/sam--suriye-1.jpg)
Doğduğu, yetiştiği, terk ettiği ve Osmanlı sonrası geri döndüğü şehir
ŞAM
İslâm dünyasının önemli tarihî şehirlerinden biri, günümüzde Suriye’nin başşehri.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/midhat-pasa-1.jpg)
Kendisini mekâtib müfettişliğine getiren ve ilk müdürü olacağı yazma kütüphanesini kurduran devlet adamı
MİDHAT PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/İnsan - Topluluk fotoğrafı/jon-turkler-1.jpg)
Yayınlarını bulundurmakla suçlandığı hareket
JÖN TÜRKLER
Daha çok II. Abdülhamid dönemindeki siyasî muhalefet hareketleri ve bu hareketlere katılan kişi ve gruplar için kullanılan bir tabir.
1907-1919 arası ikamet ettiği ülke
MISIR
Büyük bir kesimi Afrika’da, küçük bir kesimi (Sînâ yarımadası) Asya’da yer alan ülke.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/cemal-pasa-1.jpg)
Yeğenini idam ettirmekle suçlanan devlet adamı
CEMAL PAŞA
İttihat ve Terakkî Cemiyeti liderlerinden, Bahriye nâzırı.
Osmanlıya karşı isyanını desteklediği kimse
ŞERÎF HÜSEYİN
Mekke emîri.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/efgani-cemaleddin-1.jpg)
Birbirlerine karşı ilgisiz oldukları söylenen kimse
EFGĀNÎ, Cemâleddin
İslâmî uyanışı etkileyen XIX. yüzyıl fikir ve siyaset adamlarından.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/muhammed-abduh-1.jpg)
Aralarında gerginlik olduğu söylenen kimse
MUHAMMED ABDUH
Mısırlı İslâm düşünürü, yenilik hareketinin öncülerinden.
Savunduğu dinî anlayış
SELEFİYYE
İtikadî konularda Kur’an ve Sünnet’in lafzına bağlı olan ve te’vili kabul etmeyen ekol.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/cemaleddin-el-kasimi-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
CEMÂLEDDİN el-KĀSIMÎ
İlim ve fikir adamı, müfessir.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/baytar-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
BAYTÂR
Suriyeli din âlimi, edip, şair ve tarihçi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/muhammed-kurd-ali-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
MUHAMMED KÜRD ALİ
Suriyeli edebiyat ve tarih âlimi, gazeteci ve yazar.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/zirikli-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
ZİRİKLÎ
el-Aʿlâm adlı eseriyle tanınan Suriyeli şair, gazeteci ve biyografi âlimi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/cemil-el-azm-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
CEMÎL el-AZM
Suriyeli edip, şair ve gazeteci.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/refik-bey-el-azm-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
REFİK BEY el-AZM
Suriyeli siyasetçi ve fikir adamı.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/abdulhamid-ez-zehravi-1.jpg)
Yakın çevresindeki isimlerden
ABDÜLHAMÎD ez-ZEHRÂVÎ
Suriyeli gazeteci ve siyaset adamı.
Yakın çevresindeki isimlerden
MUHİBBÜDDİN el-HATÎB
Suriyeli fikir adamı, gazeteci ve nâşir.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/darul-kutubiz-zahiriyye-1.jpg)
İlk müdürlüğünü yaptığı kütüphane
DÂRÜ’l-KÜTÜBİ’z-ZÂHİRİYYE
Suriye’de yazmalarıyla ünlü kütüphane.
Üyesi olduğu kurum
MECMAU’l-LUGATİ’l-ARABİYYE
Şam’da Arap dili ve edebiyatına dair ilmî çalışmalar yapan kurum.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Vesikalık fotoğraf/abbas-hilmi-ii-1.jpg)
Arap dil okulu, matbaa ve tercüme evi kurmasını istediği devlet adamı
ABBAS HİLMİ II
Mısır hidivi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Bina fotoğrafı/mescid-i-aksa-5.jpg)
Yazmalarını tasnif ettiği Hâlidiyye Kütüphanesi'nin bulunduğu şehir
KUDÜS
Üç ilâhî dinde de önemli bir yere sahip olan ve kutsal sayılan şehir.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/İnsan - Topluluk fotoğrafı/bell-gertrude-lowthian-1.jpg)
Yazıştığı İngiliz görevli
BELL, Gertrude Lowthian
Ortadoğu’da İngiliz ajanlığı yapan kadın arkeolog ve sanat tarihçisi.
![](https://cdn.islamansiklopedisi.org.tr/gorsel/m/Belge - Sahife/envarut-tenzil-ve-esrarut-tevil-1.jpg)
Üzerine kısmî bir hâşiye kaleme aldığı eser
ENVÂRÜ’t-TENZÎL ve ESRÂRÜ’t-TE’VÎL
Beyzâvî’nin (ö. 685/1286) Kur’an tefsiri.
Bir kısmı üzerine ihtisar ve şerh çalışması yaptığı eser
el-İTKĀN
Süyûtî’nin (ö. 911/1505) Kur’an ilimlerine dair eseri.