TARİKAT - İlişkili Maddeler - TDV İslâm Ansiklopedisi

« Madde sayfasına git

TARİKAT ile İLİŞKİLİ MADDELER

الطريقة
TASAVVUF
İslâm’ın zâhir ve bâtın hükümleri çerçevesinde yaşanan mânevî ve derunî hayat tarzı.
PÎR
Hak yolunda sâlike rehberlik yapan kimse ve tarikat kurucusu anlamında tasavvuf terimi.
ŞEYH
Müridlere rehberlik yapan ve onları irşad eden kişi anlamında tasavvuf terimi.
MÜRİD
Tasavvuf yolunu tutmaya veya tarikata girmeye karar veren yahut bir şeyhe bağlı bulunan kişi anlamında tasavvuf terimi.
SÜLÛK
Tâlibin bir mürşidin gözetiminde yaptığı mânevî yolculuk anlamında tasavvuf terimi.
İHVAN
Aynı şeyhe bağlı olan müridleri, aynı tarikatın veya tarikat kolunun mensuplarını ifade eden bir terim.
TEKKE
Bir şeyhin yönetiminde tasavvuf eğitiminin verildiği mekân.
ÂSİTÂNE
Bir tarikatın veya tarikat kolunun merkezi durumunda olan büyük tekkelere verilen isimlerden biri.
SİLSİLE
Bir tarikatın birbirine icâzet veren şeyhlerinin adlarını ihtiva eden liste.
EVRÂD
Allah’a yaklaşmak için belirli zamanda ve belli miktarda yapılan ibadet, dua ve zikri ifade eden tasavvuf terimi.
ŞERİAT
İslâm’a ait dinî, ahlâkî ve hukukî hükümler bütünü anlamında bir terim.
HAKİKAT
Çeşitli anlamlarda kullanılan felsefe ve tasavvuf terimi.
MÂRİFET
Allah ve O’nun sıfatları, fiilleri, isimleri ve tecellileri hakkında mânevî tecrübeyle doğrudan elde edilen bilgi anlamında bir tasavvuf terimi.
SIDDÎKIYYE
Hz. Ebû Bekir’e (ö. 13/634) nisbet edilen bir tarikat.
ALEVİYYE
Hz. Ali’ye nisbet edilen bir tarikat.
KĀDİRİYYE
Abdülkādir-i Geylânî’ye (ö. 561/1166) nisbet edilen İslâm dünyasının ilk ve en yaygın tarikatı.
RİFÂİYYE
Ahmed er-Rifâî’ye (ö. 578/1182) nisbet edilen İslâm dünyasının ilk tarikatlarından biri.
SA‘DİYYE
Sa‘deddin el-Cebâvî’ye (ö. 575/1180) nisbet edilen bir tarikat.
SÜHREVERDİYYE
Ebû Hafs Şehâbeddin Ömer es-Sühreverdî’ye (ö. 632/1234) nisbet edilen bir tarikat.
HALVETİYYE
Ömer el-Halvetî’ye (ö. 800/1397-98) nisbet edilen İslâm dünyasının en yaygın tarikatı.
YESEVİYYE
Ahmed Yesevî’ye (ö. 562/1166) nisbet edilen ve Orta Asya’da etkin olan tarikat.
NAKŞİBENDİYYE
Bahâeddin Nakşibend’e (ö. 791/1389) nisbet edilen tarikat.
BEDEVİYYE
Ahmed el-Bedevî (ö. 675/1276) tarafından kurulan ve daha çok Mısır’da yaygın olan bir tarikat.
DESÛKIYYE
Burhânüddin İbrâhim b. Ebü’l-Mecd Abdülazîz ed-Desûkī’ye (ö. 676/1277) nisbet edilen bir tarikat.
ÇİŞTİYYE
Muînüddin Hasan el-Çiştî’ye (ö. 633/1236) nisbet edilen Hindistan’ın ilk ve en büyük tarikatı.
ŞÂZELİYYE
Ebü’l-Hasan eş-Şâzelî’ye (ö. 656/1258) nisbet edilen tarikat.
MEVLEVİYYE
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’ye (ö. 672/1273) nisbet edilen tarikat.
BEKTAŞÎLİK
XIII. yüzyılda Kalenderîlik içinde teşekküle başlayıp XV. yüzyılın sonlarında Hacı Bektâş-ı Velî an‘aneleri etrafında Anadolu’da ortaya çıkan bir tarikat.
Her hakkı mahfuzdur. TDV İslâm Ansiklopedisi’nin her türlü telif hakkı TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’ne ait olup 5846 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarındaki yazıların bütün olarak elektronik ya da matbu bir ortamda yayımlanması yasaktır; ancak kaynak gösterilmesi (TDV İslâm Ansiklopedisi internet sitesinde yer aldığının ifade edilmesi) ve doğrudan aktif bağlantı verilmesi şartıyla yazılardan kısa bölümler iktibas edilebilir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarında yer alan resim, fotoğraf, grafik, çizim, cetvel vs. her türlü görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanması kesinlikle yasaktır.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER