TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, CEVHER maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
ARAZ
Cevher ve cismin gelip geçici niteliği anlamına gelen, cevher ve zâtın zıddı olarak kullanılan felsefe, mantık ve kelâm terimi.
CİSİM
Üç boyutlu varlık anlamında ve genel olarak ruh veya nefis gibi mânevî varlıkların karşıtı olarak kullanılan felsefe terimi.
AYN
Kelâm, felsefe ve tasavvufta değişik anlamlarda kullanılan bir terim.
ZÂT
Bir şeyin kendisi, mahiyeti, hakikati anlamında mantık, felsefe ve kelâm terimi.
ZERRE
Kur’an’da ve hadislerde çok küçük nesneleri ve en basit davranışları ifade eden kavram; atom anlamında bir terim.
CİRM
Üç boyutlu cevher, cisim, semavî cisim anlamlarında kullanılan felsefe terimi.
MAKŪLÂT
İnsan düşüncesinin ve varlığın en genel, en nihaî taksim ve tasnifini ifade eden terimler, kategoriler; bir önermede yüklemin konuya izâfe edilme tarzı anlamında mantık terimi.
MUFÂRİKĀT
Maddeden bağımsız soyut cevherler anlamında felsefe terimi.
HALÂ
Âlemin içinde veya ötesinde var olduğu düşünülen boşluk.
TECEDDÜD-i EMSÂL
Cismi oluşturan araz ve cevherlerin her an yok olmasının hemen ardından yenilenmesi suretiyle varlığını sürdürmesi anlamında kelâm terimi.
HEYÛLÂ
Âlemin ilk maddesi anlamında felsefe ve kelâm terimi.
MADDE
Kâinatın kendisinden meydana geldiği şey, varlığın henüz şekil almamış belirsiz hali, sırf güç ve mutlak imkânı ifade eden cevher anlamında felsefe terimi.
MEVZÛ
On kategoriden biri, bir önermede yüklemin öznesi ve konusu, her türlü sûreti kabul yeteneğine sahip ilk madde anlamında mantık ve felsefe terimi.
HUDÛS
Evrenin yaratılmışlığı öncülüne dayanarak Allah’ın varlığını ispat etmek için başvurulan delillerden biri.
