ÖZOK, Said - TDV İslâm Ansiklopedisi

ÖZOK, Said

Müellif: NURİ ÖZCAN
ÖZOK, Said
Müellif: NURİ ÖZCAN
Web Sitesi: TDV İslâm Ansiklopedisi
Yayımcı: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi
Baskı Tarihi: 2007
Erişim Tarihi: 11.11.2024
Web Adresi:
https://islamansiklopedisi.org.tr/ozok-said
NURİ ÖZCAN, "ÖZOK, Said", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ozok-said (11.11.2024).
Kopyalama metni

İstanbul’da doğdu. Babası, Üsküdar’da Doğancılar’daki Saffetî Paşa Tekkesi şeyhlerinden Abdürrahim Şükrü Efendi’dir. Mutasavvıf Mehmed Nasûhi Efendi’nin torunlarından olan Said Bey ilk öğreniminin ardından İstanbul Rüşdiyesi’ni bitirdi ve özel dersler alarak kendini yetiştirdi. Hocaları arasında Arapça ve dinî ilimler konusunda ders aldığı Arnavut Hoca Abdürrahim Efendi’nin ayrı bir yeri vardır. Daha sonra girdiği Harbiye Nezâreti’nde yaklaşık kırk yıl memurluk yaptı ve Askerî Levâzım Dairesi Yedinci Şube müdür muavini olarak emekliye ayrıldı. Bu arada 1881’de ağabeyi Şeyh Mesud Efendi’nin vefatı üzerine Saffetî Paşa Tekkesi’ne postnişin tayin edildi ve bu görevini 1925’te tekkelerin kapatılmasına kadar sürdürdü. İstanbul’da vefat etti ve Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi. Kabri şair Nâbî’nin mezarı civarında Nasûhîzâde Alâeddin Efendi’nin aile sofasındadır.

Said Özok tasavvufî kişiliğinin yanı sıra güzel sesi, zikir idaresindeki dirayeti ve besteleriyle dinî mûsiki sahasında devrinin önemli mûsikişinasları arasında anılır. İlk mûsiki derslerini ağabeyi Şeyh Mesud Efendi’den aldı. Hamâmîzâde İsmâil Dede Efendi’nin talebelerinden kayınbiraderi Vâhib Efendi ve Mutafzâde Ahmed Efendi’den, ayrıca Paşa Mehmed, Hacı Fâik Bey, Hüdâyî Hankahı şeyhlerinden Mehmed Rûşen Efendi ve diğer kayınbiraderi Durakçı Hacı Nâfiz Bey’den faydalandı. Şeyh Mesud Efendi’den besteli mevlidi öğrenmiştir. Bilhassa hâfızasındaki eserlerin çokluğu ile tanınmış, uzun süre Hüdâyî ve Nasûhî dergâhlarında zâkirbaşılık yapmıştır. Durak ve ilâhi okuyuşundaki üstadane tavrın şekillendirdiği zarafet onun en önemli özelliklerindendir. Sanatkârane taksimlerinin yaşının ilerlediği dönemlerde bile büyük bir hayranlıkla dinlendiği ifade edilir. Kurrâ Ahmed Nazif Efendi gibi pek çok talebe yetiştiren Said Bey’in bestelerinin çoğu unutulmuştur. Öztuna günümüze ulaşmış iki ilâhi ve bir şarkısını kaydeder (BTMA, II, 181-182).


BİBLİYOGRAFYA

Bandırmalızâde, Mecmûa-i Tekâyâ, İstanbul 1307, s. 8.

, IV, 558.

Sadettin Nüzhet Ergun, Türk Musikisi Antolojisi, İstanbul 1943, II, 470, 494, 630, 648.

, II, 86.

Mehmet Nermi Haskan, Yüzyıllar Boyunca Üsküdar, İstanbul 2001, I, 470-471.

Hür Mahmut Yücer, Osmanlı Toplumunda Tasavvuf (19. Yüzyıl), İstanbul 2003, s. 135.

, II, 181-182.

Ömer Tuğrul İnançer, “Şabanîlik (Şabanîlikte Zikir Usulü ve Musikî)”, , VII, 124.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2007 yılında İstanbul’da basılan 34. cildinde, 131-132 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER