KUR’AN
İslâm dininin kutsal kitabı.
TE’VİL
Naslarda yer alan bir lafza taşıdığı muhtemel mânalardan birini tercih edip yükleme anlamında terim.
ESBÂB-ı NÜZÛL
Tefsir ilminin âyet veya sûrelerin iniş sebeplerini araştıran dalı.
MEÂNİ’l-KUR’ÂN
Kur’an’ın filolojik tefsirini konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılmış eserlerin ortak adı.
GARÎBÜ’l-KUR’ÂN
Kur’ân-ı Kerîm’deki garîb lafızların tefsirini konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerin ortak adı.
MECÂZÜ’l-KUR’ÂN
Kur’ân-ı Kerîm’deki mecazi lafızların tefsirini konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerin ortak adı.
AHKÂMÜ’l-KUR’ÂN
İbâdât, muâmelât ve ukūbâtla ilgili âyetlerin tefsirini konu alan ilim dalı ve bu dalda yazılan eserlerin ortak adı.
FEZÂİLÜ’l-KUR’ÂN
Kur’an’ın üstünlükleri hakkındaki bilgiler, tefsir ilminin bu bilgilere dair disiplini ve bu konuyla ilgili literatür için kullanılan bir tabir.
İŞÂRÎ TEFSİR
Sûfînin kalbine doğduğu kabul edilen işaretlere dayanarak âyetleri yorumlaması; mutasavvıfların bu yöntemle yaptıkları tefsirler için kullanılan bir tabir.
FEVÂTİHU’s-SÜVER
Sûrelerin başlangıç cümleleri anlamında bir tefsir terimi.
HAVÂTİMÜ’s-SÜVER
Sûrelerin son cümleleri anlamında bir tefsir terimi.
MÜŞTEBİH
Aralarında anlam ve üslûp benzerliğinin bulunduğu âyetler için kullanılan tefsir usulü terimi.
MÜCÂHİD b. CEBR
Tâbiîn neslinin önde gelen müfessirlerinden.
MUKĀTİL b. SÜLEYMAN
Kur’an’ı baştan sona kadar tefsir eden ilk müfessir.
CÂMİU’l-BEYÂN an TE’VÎLİ ÂYİ’l-KUR’ÂN
İbn Cerîr et-Taberî’nin (ö. 310/923) Kur’ân-ı Kerîm tefsiri.
el-KEŞŞÂF
Mu‘tezile âlimlerinden Zemahşerî’nin (ö. 538/1144) ağırlıklı olarak dirâyet metoduyla yazdığı tefsiri.
MEFÂTÎHU’l-GAYB
Fahreddin er-Râzî’nin (ö. 606/1210) Kur’ân-ı Kerîm tefsiri.
ENVÂRÜ’t-TENZÎL ve ESRÂRÜ’t-TE’VÎL
Beyzâvî’nin (ö. 685/1286) Kur’an tefsiri.
TEFSÎRÜ’l-CELÂLEYN
Celâleddin el-Mahallî’nin (ö. 864/1459) yarım bırakıp Celâleddin es-Süyûtî’nin (ö. 911/1505) tamamladığı Kur’ân-ı Kerîm tefsiri.
ELMALILI MUHAMMED HAMDİ
Hak Dini Kur’an Dili adlı tefsiriyle tanınan son devir din âlimlerinden.
MEHMED VEHBİ EFENDİ
Hulâsatü’l-beyân adlı tefsiriyle tanınan son devir din âlimi ve siyaset adamı.
HUZUR DERSLERİ
Osmanlılar’da 1759’dan 1924 yılında hilâfetin kaldırılmasına kadar ramazan ayında padişahın huzurunda yapılan tefsir dersleri.