TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, ABDÜLMECİD maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
Babası, selefi
MAHMUD II
Osmanlı padişahı (1808-1839).
BEZMİÂLEM VÂLİDE SULTAN
Sultan II. Mahmud’un “ikinci kadın”ı ve Sultan Abdülmecid’in annesi.
Kardeşi, halefi
ABDÜLAZİZ
Osmanlı padişahı (1861-1876).
Oğlu
ABDÜLHAMİD II
Osmanlı padişahı (1876-1909).
Döneminin önde gelen devlet adamı
MUSTAFA REŞİD PAŞA
Osmanlı sadrazamı, Tanzimat döneminin önde gelen devlet adamlarından.
TANZİMAT
Sultan Abdülmecid’in yayımladığı mülkî ıslahat programı ve bunun uygulandığı dönem.
Paris Antlaşması öncesinde ilan edilen ferman
ISLAHAT FERMANI
Tanzimat’ın ilânından sonraki uygulamalarla ilgili olarak özellikle gayri müslimlere yeni haklar tanıyan 1856 tarihli hatt-ı hümâyun.
Döneminde yapılan antlaşma
PARİS ANTLAŞMASI
Kırım savaşını sona erdiren antlaşma (30 Mart 1856).
Döneminde kurulan mahkeme
NİZÂMİYE MAHKEMELERİ
Tanzimat’tan sonra kurulan ve şer‘î hususlar dışındaki davalara bakan mahkemeler.
Yaptırdığı saray
DOLMABAHÇE SARAYI
Boğaziçi’nde XIX. yüzyıl İstanbul’unun en ihtişamlı yapılarından biri olan saray.
Amcası
MUSTAFA IV
Osmanlı padişahı (1807-1808).
Oğlu
MURAD V
Osmanlı padişahı (1876).
Oğlu
MEHMED V
Osmanlı padişahı (1909-1918).
Oğlu
MEHMED VI
Son Osmanlı padişahı (1918-1922).
Döneminin devlet adamlarından
ÂLÎ PAŞA, Mehmed Emin
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından
FUAD PAŞA, Keçecizâde
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından
HÜSREV PAŞA, Koca
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından
MEHMED EMİN RAUF PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından
MEHMED EMİN PAŞA, Kıbrıslı
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından, Fransızca hocası
EDHEM PAŞA, İbrâhim
Osmanlı sadrazamı.
ALTUNÎZÂDE İSMÂİL ZÜHDÜ PAŞA
Abdülmecid ve Abdülaziz dönemlerinde önemli görevler alan bir devlet adamı.
Döneminin devlet adamlarından, hocası
ÖMER LUTFİ PAŞA
Osmanlı kumandanı ve devlet adamı.
Döneminin önde gelen devlet adamlarından, Fransızca hocası
SAFFET MEHMED ESAD PAŞA
Osmanlı devlet adamı, Hariciye nâzırı ve sadrazam.
MAHMUD CELÂLEDDİN PAŞA, Damad
Osmanlı devlet adamı, Sultan Abdülmecid’in kızı Seniha Sultan’ın eşi.
Döneminin şeyhülislâmlarından
ÂRİF HİKMET BEY, Şeyhülislâm
Osmanlı şeyhülislâmı, şair ve tezkire yazarı.
Musâhib ve mâbeyincisi
YÛSUF PAŞA, Neyzen
Saz eserleri bestekârı, ney virtüozu ve ney hocası.
Çağdaşı
KAVALALI MEHMED ALİ PAŞA
Mısır valisi ve kendi adıyla anılan hânedanın kurucusu.
GÜLHANE HATT-ı HÜMÂYUNU
1839’da Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane’de okunan ve Tanzimat devrini başlattığı için Tanzimat Fermanı da denilen Sultan Abdülmecid’in fermanı.
KULELİ VAK‘ASI
1859’da Sultan Abdülmecid yönetimine karşı düzenlenen isyan ve bir suikast teşebbüsü.
Döneminde kurulan nezâret
MAÂRİF-i UMÛMİYYE NEZÂRETİ
Osmanlı Devleti’nde 1857’de kurulan ve Cumhuriyet döneminde Maarif Vekâleti adını alan teşkilât.
Döneminde açılan okul
DÂRÜLMAÂRİF
Osmanlı maarif tarihinde Avrupaî mektep planında yapılan binada açılan ilk modern kurum.
Döneminde açılan okul
DÂRÜLMUALLİMÎN
Osmanlı Devleti’nde 1848-1924 yılları arasında faaliyet gösteren erkek öğretmen okullarına verilen ad.
Döneminde oluşturulan akademi
ENCÜMEN-i DÂNİŞ
Türkiye’de Tanzimat’tan sonra Batı’daki benzerleri yolunda kurulan resmî ilk akademik müessese.
Döneminde yayımlanmaya başlayan gazete
CERÎDE-i HAVÂDİS
Osmanlı Devleti sınırları içinde çıkarılan ilk özel gazete.
Döneminde basılan paralara verilen ad
MECİDİYE
Osmanlılar’da bir tür altın ve gümüş para.
İlk defa döneminde çıkarılan kağıt para
KĀİME
Osmanlı maliyesinde kâğıt para için kullanılan tabir.
Yaptırdığı cami
ORTAKÖY CAMİİ
İstanbul’un Beşiktaş ilçesi Ortaköy semtinde XIX. yüzyıla ait cami.
KÜÇÜK MECİDİYE CAMİİ
İstanbul’da Ortaköy’de Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılan cami.
Yaptırdığı kasır
KÜÇÜKSU KASRI
Boğaziçi’nin Anadolu yakasında esası XVIII. yüzyılda yapılan ve XIX. yüzyılda bugünkü şeklini alan kasır.
Yeniden inşa ettirdiği cami
TEŞVİKİYE CAMİİ
İstanbul’da XIX. yüzyılın ortalarında inşa edilen cami.
Döneminde yapılan hastahane
GUREBA HASTAHANESİ
Bezmiâlem Vâlide Sultan tarafından İstanbul’da fakir ve kimsesizler için yaptırılan hastahane.
