https://islamansiklopedisi.org.tr/amr-b-meymun
Yemen’deki Mezhic kabilesinin Evd koluna mensuptur. Hz. Ebû Bekir devrinde Kûfe’ye gelip yerleştiği için el-Kûfî nisbesiyle de anılır. Câhiliye döneminde doğdu. Müslüman olmakla birlikte Hz. Peygamber’i göremedi, bu sebeple muhadramûndan sayıldı. İslâmiyet’i kabul edişi, Yemen Valisi Muâz b. Cebel’in tesiriyle oldu. Bundan dolayı ona karşı gönlünde derin bir muhabbet uyandı ve yanından hiç ayrılmadı. Muâz’ın vefatından sonra ashâb-ı kirâmın en fakihi olarak gördüğü Abdullah b. Mes‘ûd’un peşini bırakmadı ve kıraat ilmini ondan arz usulüyle tahsil etti. Kendilerinden hadis rivayet ettiği diğer sahâbîler Hz. Ömer, Ali, Sa‘d b. Ebû Vakkās, Ebû Hüreyre, Âişe ve Ebû Eyyûb el-Ensârî’dir. Amr’dan da Şa‘bî, Saîd b. Cübeyr, Amr b. Mürre, Ebû İshak es-Sebîî gibi tanınmış muhaddisler rivayette bulundular. Ebû İshak ondan ayrıca kıraat de öğrendi. Bütün münekkitler Amr’ın güvenilir bir muhaddis olduğunu kabul etmişlerdir. Rivayetleri çok olmamakla beraber Kütüb-i Sitte’de yer almıştır. Hz. Ömer’in çeşitli uygulamalarını rivayet etmiş, Ebû Lü’lüe tarafından şehid edilişini bizzat görmüş, onun suikasttan sonraki halini ve Hz. Osman’ın halife seçilişini bütün teferruatıyla anlatmıştır (bk. Buhârî, “Feżâʾilü aṣḥâbi’n-nebî”, 8).
Talebesi Ebû İshak’ın söylediğine göre Amr b. Meymûn, çevresindeki müslümanların, hatta ashâb-ı kirâmın takdirini kazanmıştır. Yaşadığı uzun yıllar boyunca hac ve umre münasebetiyle birçok defa (rivayete göre 60 veya 100 defa) Kâbe’yi ziyaret etmiştir. Çok yaşlanmasına rağmen ölümü hiç temenni etmemiş, ancak Emevî valilerinden Yezîd b. Ebû Müslim’in rahatsız edici muamelelerine mâruz kalınca, Allah’tan kendisini kötülerle bir arada bulundurmamasını dilemiştir. Ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekte, 74 (693) veya 75 (694) yılında vefat ettiği rivayet edilmektedir.
BİBLİYOGRAFYA
Buhârî, “Feżâʾilü aṣḥâbi’n-nebî”, 8.
a.mlf., et-Târîḫu’l-kebîr, VI, 367.
a.mlf., et-Târîḫu’ṣ-ṣaġīr, I, 157, 190.
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, VI, 117-118.
İbn Ebû Hâtim, el-Cerḥ ve’t-taʿdîl, VI, 258.
Ebû Nuaym, Ḥilye, IV, 148-154.
İbn Abdülber, el-İstîʿâb, II, 542-544.
İbnü’l-Cevzî, Ṣıfatü’ṣ-ṣafve, III, 35.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 275-276.
Nevevî, Tehẕîb, I, 34-35.
Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, IV, 158-161.
a.mlf., Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, I, 65.
İbnü’l-Cezerî, Ġāyetü’n-Nihâye, I, 603.
İbn Hacer, Tehẕîbü’t-Tehẕîb, VIII, 109-110.
a.mlf., el-İṣâbe (Bicâvî), V, 154-155.
İbnü’l-İmâd, Şeẕerât, I, 82.
