CİSİM - İlişkili Maddeler - TDV İslâm Ansiklopedisi

« Madde sayfasına git

CİSİM ile İLİŞKİLİ MADDELER

الجسم
CEVHER
Kendi başına bulunan, değişmeyen, daima bir yüklemin konusu olup kendisi yüklem olmayan öz varlık anlamında mantık, felsefe ve kelâm terimi.
ARAZ
Cevher ve cismin gelip geçici niteliği anlamına gelen, cevher ve zâtın zıddı olarak kullanılan felsefe, mantık ve kelâm terimi.
CİRM
Üç boyutlu cevher, cisim, semavî cisim anlamlarında kullanılan felsefe terimi.
AYN
Kelâm, felsefe ve tasavvufta değişik anlamlarda kullanılan bir terim.
BU‘D
Cismin boyutlarından her birini ifade eden klasik felsefe terimi.
ÂLEM
Duyu ya da akıl yoluyla kavranabilen veya mevcudiyeti düşünülebilen, Allah’ın dışındaki varlık ve olayların tamamını ifade eden terim.
MEKÂN
Nesnenin kapladığı yer, uzay.
ANÂSIR-ı ERBAA
İlkçağ Yunan, Ortaçağ İslâm ve hıristiyan felsefesinde tabii varlıkların ilkesi sayılan dört madde.
HUDÛS
Evrenin yaratılmışlığı öncülüne dayanarak Allah’ın varlığını ispat etmek için başvurulan delillerden biri.
MÜCESSİME
Allah’ı cisim olarak düşünenleri veya O’na cismanî özellikler nisbet edenleri ifade eden bir terim.
MADDE
Kâinatın kendisinden meydana geldiği şey, varlığın henüz şekil almamış belirsiz hali, sırf güç ve mutlak imkânı ifade eden cevher anlamında felsefe terimi.
SÛRET
Duyu veya akılla algılanan bir şeyi o şey yapan öz ve ilke anlamında felsefe terimi.
BASÎT
Tıp, gramer, mantık, fizik ve felsefede çeşitli anlamlarda kullanılan bir terim.
ZÂT
Bir şeyin kendisi, mahiyeti, hakikati anlamında mantık, felsefe ve kelâm terimi.
HALÂ
Âlemin içinde veya ötesinde var olduğu düşünülen boşluk.
HAREKET
Cismin bir mekândan diğer bir mekâna intikalini veya genellikle tabiattaki çeşitli değişmeleri ifade eden kelâm ve felsefe terimi.
KÜMÛN
Bir cismin diğer bir cisimde veya bir arazın bir cisimde bilkuvve var olması anlamında felsefe ve kelâm terimi.
KEVN ve FESAD
Tabiat alanındaki oluş ve bozuluşu ifade eden felsefe terimi.
HEYÛLÂ
Âlemin ilk maddesi anlamında felsefe ve kelâm terimi.
KİMYA
Cisimlerin temel yapılarını, birbirleriyle olan etkileşimlerini ve yeni bileşimler meydana getirmelerini inceleyen bilim dalı.
HENDESE
Riyâzî ilimlerin şekil ve cisimler arasındaki ilişkileri inceleyen dalı, geometri.
Her hakkı mahfuzdur. TDV İslâm Ansiklopedisi’nin her türlü telif hakkı TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’ne ait olup 5846 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarındaki yazıların bütün olarak elektronik ya da matbu bir ortamda yayımlanması yasaktır; ancak kaynak gösterilmesi (TDV İslâm Ansiklopedisi internet sitesinde yer aldığının ifade edilmesi) ve doğrudan aktif bağlantı verilmesi şartıyla yazılardan kısa bölümler iktibas edilebilir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarında yer alan resim, fotoğraf, grafik, çizim, cetvel vs. her türlü görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanması kesinlikle yasaktır.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER