HÂLİK
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
KÜN
Allah’ın yaratma gücünü ve süratini anlatan dinî-tasavvufî terim.
TEKVİN
Mâtürîdî kelâmcıları tarafından Allah’a nisbet edilen sübûtî sıfatlardan biri.
HUDÛS
Evrenin yaratılmışlığı öncülüne dayanarak Allah’ın varlığını ispat etmek için başvurulan delillerden biri.
SUDÛR
Varlığın mutlak birden çıkıp bir sıra düzeni içinde evreni oluşturması anlamında felsefe terimi.
ÂLEM
Duyu ya da akıl yoluyla kavranabilen veya mevcudiyeti düşünülebilen, Allah’ın dışındaki varlık ve olayların tamamını ifade eden terim.
VAHDET-i VÜCÛD
Varlığın birliği ve varlıkta birlik anlamında bir tasavvuf terimi; bu bağlamda Tanrı, âlem ve insan ilişkilerini açıklayan düşünce sistemi.
TECEDDÜD-i EMSÂL
Cismi oluşturan araz ve cevherlerin her an yok olmasının hemen ardından yenilenmesi suretiyle varlığını sürdürmesi anlamında kelâm terimi.
HEYÛLÂ
Âlemin ilk maddesi anlamında felsefe ve kelâm terimi.
A‘YÂN-ı SÂBİTE
Eşyanın görünür hale gelmeden önce Allah’ın ilminde bilgi olarak mevcudiyeti, zâhir olan varlıkların Allah’ın ilmindeki mahiyetleri, gizli hakikatleri.
TEKÂMÜL NAZARİYESİ
Canlıların oluşumunu ve gelişimini evrimleşme süreciyle açıklamaya çalışan ve yaratılışa karşı çıkan felsefî görüş, evrim teorisi.
ADEM
Kelâm ve felsefede “varlık” kavramının karşıtı olarak kullanılan terim.
BEDΑ
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
MUSAVVİR
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
MUHYÎ
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
BÂRİ’
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
MÜBDİ’
Allah’ın isimlerinden (esmâ-i hüsnâ) biri.
SÂNİ‘
Daha çok kelâm âlimleri tarafından Allah veya hâlik ismi yerine kullanılan bir terim.
EZELİYET
Allah Teâlâ’nın başlangıcının olmadığını ifade eden bir terim.
AMÂ
Mutasavvıfların vâhidiyyet veya ahadiyyet hazretlerini (mertebe) ifade etmek için kullandıkları bir tasavvuf terimi.
BEZM-i ELEST
Allah’la yaratılışları sırasında insanlar arasında yapıldığı kabul edilen sözleşme için kullanılan bir tabir.
KENZ-i MAHFÎ
Hakk’ın zâtının mutlak bilinmezliğini ifade eden bir tasavvuf terimi.
HAKÎKAT-i MUHAMMEDİYYE
Hz. Peygamber’in mânevî şahsiyetini ifade etmek için kullanılan tasavvuf terimi.
TABİAT
Yaratılış, seciye, bir varlığın aslî yapısı, maddî dünya anlamında bir terim.
FITRAT
İnsanın doğuştan sahip olduğu bütün özelliklerini ifade eden bir terim.
TEİZM
Yaratıcı Tanrı anlayışını savunan felsefe akımı.