TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ
Ankara’da, Türkiye Cumhuriyeti’ne ait arşiv malzemesiyle arşivlik malzemenin muhafaza edildiği, düzenlenip istifadeye sunulduğu kurum.
Arşivcilikle ilgili nizamnâmeler çıkaran padişah
ABDÜLHAMİD I
Osmanlı padişahı (1774-1789).
Yıldız Arşivi'ni kuran padişah
ABDÜLHAMİD II
Osmanlı padişahı (1876-1909).
Hazîne-i Evrâk adıyla bir arşiv binasının yapımını başlatan devlet adamı
MUSTAFA REŞİD PAŞA
Osmanlı sadrazamı, Tanzimat döneminin önde gelen devlet adamlarından.
İlk tasnif çalışmalarını yürüten heyetin başkanı
ALİ EMÎRÎ EFENDİ
Daha çok topladığı kitaplarla meşhur olan son devir kitap meraklılarından, Millet Kütüphanesi’nin kurucusu.
Tasnif çalışmalarını sürdüren ikinci heyetin başkanı
İBNÜLEMİN MAHMUD KEMAL
Son devir Osmanlı devlet adamları, şairleri, mûsikişinasları ve hattatları üzerine biyografileri ve tarih bilgisiyle tanınmış âlim.
1932'de oluşturulan tasnif heyetinin başkanı
MUALLİM CEVDET
Türk eğitimcisi, arşivci ve tarihçi.
Daha çok maliye kalemlerine ait defterlerin tasnifini yapan kişi
KEPECİOĞLU, Kâmil
Asker, tarihçi ve arşiv uzmanı.
1936-1937 yıllarında Provenance sistemine göre tasnif çalışmalarını yürüten kişi
FEKETE, Lajos
Macar tarihçisi, arşivci ve Türkolog.
Tasnif çalışmalarına öncülük eden cemiyet
TÂRÎH-i OSMÂNÎ ENCÜMENİ
Tarih araştırmaları yapmak amacıyla 1909’da kurulan cemiyet.
Modern anlamda bir arşiv binası inşası için irade çıkaran padişah
ABDÜLMECİD
Osmanlı padişahı (1839-1861).
Tasnif çalışmalarında bilgisine başvurulan kişi
UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı
Osmanlı tarihçisi.
ERDOĞAN, Muzaffer
Türk müzecisi ve arşiv uzmanı.
SERTOĞLU, Midhat
Devlet arşivleri genel müdürü, tarihçi ve gazeteci.
Hazîne-i Evrâk binasının mimarı
FOSSATI, Gaspare Trajano
İstanbul’da başta Ayasofya’nın tamiri olmak üzere birçok bina yapan İsviçreli mimar.
DEFTER
İslâm ve Türk devlet bürokrasisinde çeşitli kayıtların tutulması için kullanılan evrakın bir araya getirilmiş şekli.
DEFTERHÂNE
Osmanlılar’da arazi ve timar kayıtlarıyla ilgili defterlerin saklandığı devlet dairesinin adı.
AHKÂM DEFTERİ
Osmanlı Devleti’nde genellikle maliyeye ait hükümlerin toplandığı defterlere verilen ad.
AYNİYAT DEFTERİ
Osmanlı Devleti’nde XIX. yüzyılda sadâretten nezâretlere, çeşitli dairelere ve vilâyetlere yazılan tezkirelerin sûretlerinin kaydedildiği defterlere verilen ad.
MÜHİMME DEFTERİ
Dîvân-ı Hümâyun’da tutulan zabıt sûretlerinin toplandığı defterlere verilen ad.
ATİK ŞİKÂYET DEFTERİ
Osmanlılar’da XVII. yüzyılın ortalarından itibaren herhangi bir şikâyet için Dîvân-ı Hümâyun’a yapılan müracaatlara karşılık olarak çıkan fermanların kaydedildiği defterlere verilen ad.
SİCİLL-i AHVÂL DEFTERLERİ
Osmanlılar’da devlet memurlarının sicil kayıtlarını içine alan defterlerin adı.
RÛZNÂMÇE
Osmanlı bürokrasisinde çeşitli kalemlerde tutulan bir tür defterin adı.
ESÂME
Kapıkulu askerlerinin isim ve maaşlarının kayıtlı olduğu defterleri, bu defterlerdeki isimleri ve daha çok burada adı geçenlerin ellerindeki belgeyi ifade eden tabir.
FEZLEKE
Osmanlı bürokrasisinde özet karşılığı olarak raporların sonuç kısmı veya tahkikat evrakı için kullanılan terim.
ŞER‘İYYE SİCİLLERİ
Osmanlı mahkemelerinde verilen kararların ve tutulan kayıtların toplandığı defterler.
BATTAL TORBASI
Osmanlılar’da işi biten veya hükümsüz kalan evrakın konduğu torba.
