TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, ROMAN maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
Yakın ilgisi olan edebî tür
HİKÂYE
Yalın bir olayın çevresinde kişilerin ilişkilerini anlatma esasına dayanan edebî tür.
İlk roman çevirisini yapan yazar
KÂMİL PAŞA, Yûsuf
Osmanlı sadrazamı.
NÂMIK KEMAL
XIX. yüzyılın ikinci yarısında Türk edebiyatı ve siyasî hayatında büyük tesirler meydana getiren vatan ve hürriyet şairi, dava ve mücadele adamı, edip, yazar, gazeteci ve idareci.
İlk tarihî roman
CEZMİ
Nâmık Kemal’in tarihî romanı.
RECÂİZÂDE MAHMUD EKREM
Tanzimat devri şairi, tiyatro yazarı ve romancı.
ARABA SEVDASI
Recâizâde Mahmud Ekrem’in (ö. 1914) Tanzimat’tan sonraki yıllarda İstanbul’da görülmeye başlanan alafrangalaşma merakını tenkit ettiği romanı.
ŞEMSEDDİN SÂMİ
Tanzimat’tan sonraki Türk edebiyatının tanınmış gazetecisi, sözlükçü ve dil bilgini, tiyatro ve roman yazarı.
AHMED MİDHAT EFENDİ
Yazar, gazeteci, romancı ve nâşir.
FELÂTUN BEY ile RÂKIM EFENDİ
Ahmed Midhat Efendi’nin (ö. 1912) Tanzimat’tan sonraki alafranga hayatı hicveden romanı.
AHMED RÂSİM
Gazeteci, değişik konularda çeşitli kitapların müellifi ve bestekâr.
NÂBİZÂDE NÂZIM
Hikâye ve roman yazarı.
UŞAKLIGİL, Halit Ziya
Edebiyât-ı Cedîde’ye mensup romancı ve yazar.
MEHMED RAUF
Servet-i Fünûn dönemi hikâye ve romancısı.
YALÇIN, Hüseyin Cahit
Gazeteci, hikâye ve roman yazarı, edebiyat eleştirmeni.
MÜFTÜOĞLU AHMED HİKMET
Edebiyatçı ve fikir adamı.
ADIVAR, Halide Edip
II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemi Türk kadın yazarı ve romancı.
SİNEKLİ BAKKAL
Halide Edip Adıvar’ın (ö. 1964) II. Abdülhamid devri İstanbul’unun sosyal ve siyasal hayatını anlatan romanı.
KARAY, Refik Halit
Türk hikâyeci ve romancısı.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri
Türk edip ve diplomatı.
GÜNTEKİN, Reşat Nuri
Cumhuriyet döneminin önde gelen roman, hikâye ve tiyatro yazarlarından.
AKA GÜNDÜZ
Türk romancısı, gazeteci ve şair.
GÜRPINAR, Hüseyin Rahmi
Türk hikâyeci ve romancısı.
SAFA, Peyami
Romancı, gazeteci ve fikir adamı.
FATİH-HARBİYE
Peyami Safa’nın (ö. 1961), bir aşk teması etrafında Türkiye’de Doğu-Batı çatışmalarını ele aldığı romanı.
SABAHATTİN ALİ
Yazar, şair ve eğitimci.
KUNTAY, Mithat Cemal
Şair ve yazar.
HİSAR, Abdülhak Şinasi
İstanbul’un ve özellikle Boğaziçi’nin güzelliklerini anlattığı eseriyle tanınan Cumhuriyet devri yazarı.
TANPINAR, Ahmet Hamdi
Cumhuriyet dönemi şairi, romancı, deneme yazarı ve edebiyat tarihçisi.
HUZUR
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın (ö. 1962) Osmanlı kültür, medeniyet ve mûsikisi çevresinde Cumhuriyet aydınının kimlik problemlerini ele aldığı romanı.
AYVERDİ, Samiha
Romancı, yazar ve mutasavvıf.
EROL, Safiye
Cumhuriyet dönemi romancı ve yazarı.
KABAAĞAÇLI, Cevat Şakir
Cumhuriyet dönemi roman, hikâye ve deneme yazarı, basın ressamı.
YAŞAR KEMAL
Son dönem yazarlarından, romancı ve gazeteci.
KEMAL TAHİR
Tarihî ve sosyal muhtevalı romanlarıyla tanınan Cumhuriyet devri yazarı ve fikir adamı.
DEVLET ANA
Kemal Tahir’in (ö. 1973) Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu anlatan romanı.
SEPETÇİOĞLU, Mustafa Necati
Popüler tarihî roman yazarı.
BUĞRA, Tarık
1950 sonrası Türk edebiyatının önde gelen roman, hikâye ve tiyatro yazarı.
İLHAN, Attila
Cumhuriyet devri şair, romancı ve yazarı.
Arap Edebiyatında roman türünün kadim örneklerinden
BİNBİR GECE
Yazarı ve ne zaman yazıldığı bilinmeyen Arapça masal külliyatı.
Arap edebiyatında roman türünün kadim örneklerinden
MAKĀME
Hayalî bir kahramanın başından geçen olayların hayalî bir hikâyeci tarafından dile getirildiği kısa hikâyeler serisinden (makāmât) meydana gelen edebî tür ve bu konuda yazılan eserlerin ortak adı.
Télèmaque adlı romanı çevirerek Arap romanına öncülük yapan edebiyatçı
RİFÂA et-TAHTÂVÎ
Mısırlı dil, edebiyat, tarih ve coğrafya âlimi, mütercim.
Romanlarıyla tanınan edebiyatçı
CORCÎ ZEYDÂN
Son devir Arap tarihçisi, edip ve gazeteci.
MÂZİNÎ, İbrâhim Abdülkādir
Mısırlı roman ve kısa hikâye yazarı, gazeteci.
MAHMUD TEYMUR
Modern Mısır edebiyatı kısa hikâyeciliğinin önde gelen temsilcilerinden, roman ve tiyatro yazarı, Arap dili ve edebiyatı âlimi.
CİBRÂN HALÎL CİBRÂN
Lübnanlı yazar, şair ve ressam.
TEVFÎK el-HAKÎM
Mısırlı oyun yazarı, romancı.
NECÎB MAHFÛZ
Nobel edebiyat ödülü sahibi Mısırlı yazar.
Modern anlamda Arap romanının öncüsü sayılan yazar
HEYKEL, Muhammed Hüseyin
Mısırlı gazeteci, siyasetçi ve düşünür.
TÂHÂ HÜSEYİN
Mısırlı düşünür, edebiyatçı ve eleştirmen.
