https://islamansiklopedisi.org.tr/abdullah-b-yezid-el-hatmi
Babası da sahâbî olan Abdullah, Hudeybiye’den sonraki savaşların hepsine katıldı. Cemel, Sıffîn ve Nehrevan savaşlarında Hz. Ali’nin yanında yer aldı. Daha sonra bir ara Abdullah b. Zübeyr’in Mekke emirliğini yapan Abdullah, yine İbnü’z-Zübeyr tarafından Kûfe valiliğine tayin edildi. Bu sırada meşhur muhaddis Şa‘bî onun kâtipliğini yaptı.
On yedi yaşındayken iştirak ettiği Bey‘atürrıdvân’da Hz. Peygamber’i gördüğü kesin olmakla birlikte Peygamber’in sohbetinde bulunup bulunmadığı konusunda ihtilâf vardır. Fakat doğrudan Hz. Peygamber’den hadis rivayet etmiştir (bk. Müsned, IV, 307). Ayrıca Berâ b. Âzib, Ebû Eyyûb, Huzeyfe, Kays b. Sa‘d, Zeyd b. Sa‘d gibi sahâbîlerden de rivayette bulunmuştur. Rivayetleri Kütüb-i Sitte’de yer almaktadır. Kendisinden de oğlu Mûsâ, kızından torunu Adî b. Sâbit, Şa‘bî, Ebû İshak ve İbn Sîrîn hadis rivayet etmişlerdir.
Hicretin on üçüncü yılında meydana gelen Cisr-i Ebû Ubeyd (Karkas) Savaşı’nda, İran ordusundaki fillerden birinin kumandan Ebû Ubeyd es-Sekafî’ye saldırıp onu şehid etmesi üzerine bozguna uğrayan müslümanlar gerideki köprüye doğru kaçmaya başlayınca, Abdullah b. Yezîd köprüyü tahrip etti ve askeri kumandanlarının intikamını almaya teşvik etti; daha sonra da süratle Medine’ye giderek müslümanların uğradığı yenilgiyi Hz. Ömer’e haber verdi.
Çok ibadet etmesiyle de tanınan Abdullah, İbnü’z-Zübeyr’in hilâfeti sırasında Kûfe’de vefat etti.
BİBLİYOGRAFYA
Müsned, IV, 307.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), III, 455.
İbn Ebû Hâtim, el-Cerḥ ve’t-taʿdîl, V, 197.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe (Bennâ), III, 416-417.
Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, III, 197-198.
İbn Hacer, el-İṣâbe, II, 382-383.
