KAPIKULU - İlişkili Maddeler - TDV İslâm Ansiklopedisi

« Madde sayfasına git

KAPIKULU ile İLİŞKİLİ MADDELER

KUL
Osmanlı Devleti’nin kapıkulu askerleriyle askerî ve mülkî idarecileri için kullanılan terim.
KAPI HALKI
Osmanlı Devleti’nde devlet ricâlinin sivil ve resmî her türlü işlerinde hizmet gören adamları.
SİPAHİ
Osmanlı askerî teşkilâtında altı bölük halkı da denilen kapıkulu süvarilerinin en seçkin grubu.
YENİÇERİ
Osmanlı askerî teşkilâtında özel konumlu, maaşlı, dâimî yaya ordusu.
ESÂME
Kapıkulu askerlerinin isim ve maaşlarının kayıtlı olduğu defterleri, bu defterlerdeki isimleri ve daha çok burada adı geçenlerin ellerindeki belgeyi ifade eden tabir.
ULÛFE
Osmanlılar’da saray hizmetlileriyle yeniçeri ve kapıkulu askerlerine ödenen düzenli maaş.
HASSA ORDUSU
İslâm ve Türk devletlerinde özel muhafız askerlerinden oluşan birlik.
SULTÂNİYYE
Memlük Devleti ordusunda kapıkulu birlikleri.
DEVŞİRME
Osmanlı tebaası bazı hıristiyan çocuklarının başta askerlik ve saray olmak üzere çeşitli görevlerde kullanılmak üzere devlet hizmetine alınması.
GULÂM
Eski İslâm devletlerinde orduda, idarede ve sarayda çalıştırılmış köle ve esirler.
MEMLÜK
Esir veya köleler arasından seçilip özel eğitimden geçirildikten sonra hükümdarın muhafız birliğine alınan ve zamanla aristokrat bir sınıf oluşturan ücretli askerler.
CEBECİ
Osmanlı Devleti’nin merkez kuvvetlerini oluşturan kapıkulu ocaklarından biri.
ACEMİ OĞLANI
Osmanlı Devleti’nde Kapıkulu ocaklarına asker yetiştiren Acemi Ocağı neferlerine verilen isim.
GUREBÂ BÖLÜKLERİ
Osmanlılar’da kapıkulu süvarilerinden iki bölüğün adı.
ULÛFECİYAN
Osmanlı askerî teşkilâtında kapıkulu süvarilerinden iki bölüğün adı.
ALTI BÖLÜK
Yeniçeri Ocağı’nın süvari kısmını teşkil eden altı sınıfın adı.
BALTACI
Osmanlılar’da sarayın bîrun görevlilerinden bir zümrenin adı.
BOSTANCI
Osmanlı Devleti saray teşkilâtının bîrun kısmından bir kuruluş.
SİLÂHDAR
Bazı Türk-İslâm devletlerinde ve Osmanlılar’da sultanın silâhları ile silâhhânesinden sorumlu olan saray görevlisi.
HUMBARACI
Osmanlı Devleti’nde bir askerî sınıf.
LAĞIMCI OCAĞI
Osmanlılar’da yer altında tüneller açmak ve kaleleri yıkmakla görevli askerî sınıf.
GALATA SARAYI
Enderun’a ve Kapıkulu Sipahi Ocağı’na öğrenci ve aday yetiştiren en uzun ömürlü saray mektebi.
KULOĞLU
Osmanlı Devleti’nde başta yeniçeriler olmak üzere kapıkulu ocakları mensuplarının asker olarak görev yapan oğulları.
SERGİ
Osmanlı Devleti’nde kapıkulu süvarilerine ulûfe dağıtımını ifade eden terim.
BEDERGÂH
Osmanlılar’da Acemi Ocağı’nda bir süre hizmet eden acemi oğlanlarının başta Yeniçeri Ocağı olmak üzere öteki yaya kapıkulu ocaklarına geçmeleri hakkında kullanılan bir tabir.
ORDU
Her hakkı mahfuzdur. TDV İslâm Ansiklopedisi’nin her türlü telif hakkı TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’ne ait olup 5846 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarındaki yazıların bütün olarak elektronik ya da matbu bir ortamda yayımlanması yasaktır; ancak kaynak gösterilmesi (TDV İslâm Ansiklopedisi internet sitesinde yer aldığının ifade edilmesi) ve doğrudan aktif bağlantı verilmesi şartıyla yazılardan kısa bölümler iktibas edilebilir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarında yer alan resim, fotoğraf, grafik, çizim, cetvel vs. her türlü görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanması kesinlikle yasaktır.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER