TÜRKMENLER - İlişkili Maddeler - TDV İslâm Ansiklopedisi

« Madde sayfasına git

TÜRKMENLER ile İLİŞKİLİ MADDELER

OĞUZLAR
Türkiye, Azerbaycan, İran, Irak ve Türkmenistan Türkleri’nin ataları olan Türk kavmi.
BOZOKLAR
Oğuz destanına göre Oğuz boylarından on ikisinin bağlı olduğu ana grubun adı.
ÜÇOKLAR
Yirmi dört Oğuz boyundan sol kolu teşkil eden on iki boyun ortak adı.
DOKUZ OĞUZLAR
Göktürk ve Uygurlar’la çağdaş olan bir Türk kavmi.
KAYI
Tarihî geleneğe göre Osmanlı hânedanının mensup olduğuna inanılan Oğuz boyu.
SALUR
Oğuz boylarından biri.
BAYINDIR
Oğuz boylarından biri.
AVŞAR
Türkiye Türkleri’nin ataları olan Oğuz elinin en tanınmış boylarından biri.
BAYAT
Oğuz boylarından biri.
BEYDİLİ
Oğuzlar’ın Bozok koluna mensup boy.
ÇAVULDUR
Oğuz boylarından biri.
EYMİR
Oğuz boylarından biri.
İGDİR
Oğuz boylarından biri.
HALAÇ
Bir Türk aşireti.
KUNGRAT
Başlangıçta bir Moğol kabilesi, sonraları Orta Asya’da bir Türkmen kabilesinin adı, Orta Orda Kazan Hanlığı’nın beş boyundan biri.
ÇEPNİ
Oğuz boylarından biri.
KINIK
Selçuklu hânedanının mensup olduğu Oğuz boyu.
KARKIN
Oğuz boylarından biri.
KIZIK
Oğuz boylarından biri.
PEÇENEK
Oğuz boylarından biri.
DODURGA
Oğuz boylarından biri.
GÖKLEN
Bir Türkmen boyu.
BÜĞDÜZ
Oğuz boylarından biri.
DÖĞER
Oğuz boylarından biri.
KARAEVLİ
Oğuz boylarından biri.
YIVA
Oğuz boylarından biri.
YÜREGİR
Oğuz boylarından biri.
YAZIR
Bozoklar’a mensup bir Oğuz boyu.
YÖRÜKLER
Anadolu ve Rumeli’de yaşayan büyük Türkmen topluluklarının ortak adı.
TURGUTLULAR
Karamanoğulları’na bağlı bir Türkmen oymağı ve bu oymağın başında bulunan ailenin adı.
AĞAÇERİLER
XIII-XV. yüzyıllarda Maraş-Elbistan ve Malatya yörelerinde yaşayan büyük bir Türkmen topluluğu.
TAHTACILAR
Batı ve Güney Anadolu’da bulunan Alevî inançlı Türkmen topluluğu.
TEKELÜ
Safevî Devleti’nin kuruluşunda rol oynayan Türkmen aşiretlerinden biri.
KARAKEÇİLİ
Anadolu’daki Türk oymaklarından biri.
HALACÎLER
Halaç Türkleri tarafından kurulan ve 1202-1531 yılları arasında Leknevtî, Delhi ve Mâlvâ’da hüküm süren üç İslâm hânedanı.
KAÇARLAR
Bir Türkmen oymağı ve İran’da hüküm süren bir hânedan (1796-1925).
KAÇARLAR
İran’da Kaçar Devleti’ni kuran Türkmen boyu.
KARAKOYUNLULAR
Doğu Anadolu, Azerbaycan, İran ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1351-1469).
AKKOYUNLULAR
XV. yüzyılda Doğu Anadolu, Azerbaycan ve Irak’ta hüküm süren Türkmen hânedanı (1340-1514).
SAFEVÎLER
İran’da 1501-1736 yılları arasında hüküm süren bir hânedan.
SELÇUKLULAR
Türkler’in İslâmî devirde kurdukları en büyük hânedanlardan biri (1040-1308).
OSMANLILAR
Batı Anadolu’nun kuzeyinde bir Türkmen beyliği olarak ortaya çıkıp üç kıtaya yayılan ve kurucusunun adıyla anılan Türk-İslâm dünyasında en uzun ömürlü devlet (1300-1922).
DÂNİŞMENDLİLER
1071-1178 yılları arasında Sivas, Tokat, Amasya, Kayseri, Malatya ve civarlarında hüküm süren Türkmen hânedanı.
DULKADIROĞULLARI
1337-1522 yılları arasında hüküm süren bir Türkmen beyliği.
GERMİYANOĞULLARI
XIII. yüzyıl sonlarında Kütahya ve civarında kurulan Türkmen beyliği.
MENTEŞEOĞULLARI
XIII. yüzyıl sonlarında Güneybatı Anadolu’da kurulan bir Türkmen beyliği.
RAMAZANOĞULLARI
Adana ve Çukurova yöresinde beylik kuran bir Türkmen hânedanı (1352-1608).
TEKEOĞULLARI
Merkezi Antalya olan Türkmen beyliği (1321-1423).
ÖZEROĞULLARI
Hatay Dörtyol çevresine XIV-XVI. yüzyıllar arasında hâkim olan Türkmen beyliği.
HAMÎDOĞULLARI
XIII. yüzyılın sonlarına doğru Isparta, Burdur ve Eğridir yöresinde kurulan Türkmen beyliği.
ARTUKLULAR
Diyarbekir ve Mardin çevresinde 1102-1409 tarihleri arasında hüküm süren bir Türkmen hânedanı.
SARUHANOĞULLARI
XIII. yüzyılın sonlarından XV. yüzyılın başlarına kadar Manisa ve yöresinde hüküm süren Türkmen beyliği ve hânedanı.
İNANÇOĞULLARI
Yaklaşık 1261-1368 yılları arasında önce Isparta-Alâiye, Elmalı, daha sonra sadece Denizli çevresinde hüküm süren bir Türkmen beyliği.
RESÛLÎLER
Yemen’de 1229-1454 yılları arasında hüküm süren muhtemelen Türkmen asıllı bir hânedan.
OĞUZNÂME
Oğuz Türkleri’nin menkıbevî tarihini konu alan destanların ortak adı.
ŞECERE-i TERÂKİME
Ebülgazi Bahadır Han’ın (ö. 1074/1663) Oğuz Han soyuna ve Türkmenler’e dair eseri.
TÂRÎH-i ÂL-i SELÇÛK
Yazıcıoğlu Ali’nin (IX./XV. yüzyıl) Oğuz boylarına, Selçuklular’la İlhanlılar’a ve Osmanlılar’ın kuruluşuna dair eseri.
Seyhun boylarındaki Türkmenler hakkında bilgi veren kişi
CEMÂL-i KARŞÎ
XIII. yüzyılda yaşayan Türkistanlı ilim adamı ve idareci.
MAHTUMKULU
Türkmen şairi.
ŞAHKULU BABA TEKELİ
Antalya bölgesinde büyük bir isyan çıkaran Türkmen babası.
BABA İSHAK
1240 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’ne karşı hazırlanan ve “Babaî isyanı” diye bilinen büyük Türkmen ayaklanmasında Baba İlyas adına harekâtı yöneten Türkmen şeyhi.
BABA İLYAS
1240 yılında Anadolu Selçuklu Devleti’ne karşı giriştiği büyük siyasî-içtimaî ayaklanma hareketine adını veren ve Anadolu’da ilk gayri Sünnî cereyanların temelini atan Türkmen şeyhi.
ECE BEY
Sarı Saltuk Türkmenleri’nin reisi.
BABAÎLİK
Anadolu Selçukluları devrinde, Orta ve Güneydoğu Anadolu’da Baba İlyas’a bağlı Türkmenler’in isyanı dolayısıyla ortaya çıkan ve gayri Sünnî bir istikamette gelişen dinî-tasavvufî hareket.
OĞUZCA
Oğuz boyuna mensup Türkler’in konuştuğu lehçe ve ağızların ortak adı.
Her hakkı mahfuzdur. TDV İslâm Ansiklopedisi’nin her türlü telif hakkı TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’ne ait olup 5846 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarındaki yazıların bütün olarak elektronik ya da matbu bir ortamda yayımlanması yasaktır; ancak kaynak gösterilmesi (TDV İslâm Ansiklopedisi internet sitesinde yer aldığının ifade edilmesi) ve doğrudan aktif bağlantı verilmesi şartıyla yazılardan kısa bölümler iktibas edilebilir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarında yer alan resim, fotoğraf, grafik, çizim, cetvel vs. her türlü görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanması kesinlikle yasaktır.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER