REŞAT ÖNGÖREN - TDV İslâm Ansiklopedisi

REŞAT ÖNGÖREN

Müellif toplam 53 madde veya madde bölümü telif etmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi’ne katkıda bulunduğu ilim dalları:
    İslam Felsefesi ve Ahlak, Tasavvuf, Tefsir, Türk Dili ve Edebiyatı
Müellifin özgeçmişi
Ordu Ünye’de doğdu (1963). Üsküdar Ümraniye Lisesi’nden (1984) ve Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nden (1988) mezun oldu. Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Fatih Devrinde Belli Başlı Tarikatlar ve Zeyniyye” başlıklı teziyle yüksek lisansını (danışman: Doç.Dr. Hasan Kamil Yılmaz, 1990), “XVI. Yüzyılda Anadolu’da Tasavvuf” başlıklı teziyle doktorasını (danışman: Prof.Dr. Mustafa Tahralı, 1996) tamamladı. 2001 yılında “Tarihte Bir Aydın Tarikatı: Zeynîler” başlıklı takdim çalışmasıyla doçent, 2007’de profesör unvanı aldı.

Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi’nde (İSAM) araştırmacı olarak çalıştı (1996-2000). Öğretim üyesi olarak atandığı (2001) İstanbul Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nde çeşitli akademik ve idari görevlerde bulundu. Halen aynı fakültede öğretim üyesi olarak çalışmaya devam etmektedir. Bir süre Sofya Yüksek İslâm Enstitüsü’nde (Bulgaristan) misafir öğretim üyesi olarak dersler verdi (2004-2006).

TDV İslâm Ansiklopedisi’ne müellif-redaktör ve Tasavvuf İlim Heyeti üyesi olarak önemli katkılarda bulundu; 53 madde veya madde bölümü telif etti, birçok maddenin ilmî redaksiyonunu yaptı.

İlmî ve akademik çalışmaları tasavvuf tarihi alanında, özellikle de Osmanlı dönemi üzerinde yoğunlaşmıştır.

Osmanlılar’da Tasavvuf: Anadolu’da Sûfîler, Devlet ve Ulema (XVI. Yüzyıl) (İstanbul 2000, 2016) ve Âlimlerin Gözdesi Bir Tarikat: Zeyniyye (İstanbul 2012, 2016) başlıca eserleridir.
Güncelleme Tarihi: 21.12.2018
Müellifin telif ettiği maddeler veya madde bölümleri
ELMÂLÎ, Mahmûd
Nakşibendî-Hâlidî şeyhi.
HASAN BURHÂNEDDİN CİHANGÎRÎ
Halvetiyye-Ramazâniyye tarikatının Cihangîriyye şubesinin kurucusu.
HATM-i HÂCEGÂN
Nakşibendiyye tarikatının özellikle Hâlidiyye kolunda uygulanan bir zikir şekli.
İBN ATÂ
İlk devir sûfîlerinden, muhaddis ve müfessir.
İBRÂHİM b. EDHEM / 1. Bölüm
Zâhid, sûfî ve muhaddis.
el-İNSÂNÜ’l-KÂMİL
Abdülkerîm el-Cîlî’nin (ö. 832/1428) eseri.
İSHAK HOCASI
Âlim, şair ve hattat.
KARAMÂNÎ, Cemâleddin İshak
Halvetî şeyhi, âlim ve hattat.
KİTÂBİYAT / 8. Bölüm: TASAVVUF
Bir eserin telifinde başvurulan kaynaklar; eserleri tanıtan sistematik listeler, yazılar ve bunlar etrafında gelişen bilim dalı.
KONUK, Ahmet Avni
Mutasavvıf, mûsikişinas ve bestekâr.
KUŞÂŞÎ
Mutasavvıf ve âlim.
KUTBÜDDİN İZNİKÎ
Osmanlı âlimi ve mutasavvıfı.
KUTBÜDDİNZÂDE İZNİKÎ
Osmanlı âlimi ve mutasavvıfı.
LEMEZÂT
Cemâleddin Hulvî’nin (ö. 1064/1654) Halvetî şeyhlerinin biyografisine dair eseri.
MA‘RÛF-i KERHÎ
Iraklı zâhid ve sûfî.
MECDÜDDİN el-BAĞDÂDÎ
Kübreviyye tarikatı şeyhi.
MEHMED EFENDİ, Şâbanzâde
Osmanlı âlimi ve hattatı.
MERKEZ EFENDİ
Halvetî-Sünbülî şeyhi, âlim.
MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ
Mevleviyye tarikatının kurucusu, mutasavvıf, âlim ve şair.
MİFTÂHU’l-GAYB
Sadreddin Konevî’nin (ö. 673/1274) Allah-âlem ilişkisinde ilâhî bilginin yeri ve değerine dair Arapça eseri.
MOLLA MEHMED EMİN EFENDİ
Osmanlı kıraat âlimi.
MUHAMMED MÂZÎ
Şâzeliyye tarikatının Azemiyye kolunun kurucusu Mısırlı mutasavvıf ve âlim.
MUHYİDDİN KARAMÂNÎ
Halvetî-Gülşenî tarikatına mensup şeyh.
MUSLİHUDDİN MUSTAFA
Zeyniyye tarikatının Vefâiyye kolunun kurucusu, Şeyh Vefâ diye tanınan mutasavvıf, âlim ve şair.
NASRÂBÂDÎ, İbrâhim b. Muhammed
İlk devir sûfîlerinden, muhaddis.
NECÎBÜDDİN b. BÜZGAŞ
Sühreverdiyye tarikatının Büzgaşiyye kolunun kurucusu.
NÛREDDİNZÂDE
Halvetî-Cemâlî şeyhi.
OSMANLILAR / 12. Bölüm: Tasavvuf ve Tarikatlar
Batı Anadolu’nun kuzeyinde bir Türkmen beyliği olarak ortaya çıkıp üç kıtaya yayılan ve kurucusunun adıyla anılan Türk-İslâm dünyasında en uzun ömürlü devlet (1300-1922).
RÛMİYYE
Kādiriyye tarikatının İsmâil Rûmî’ye (ö. 1041/1631) nisbet edilen bir kolu.
RÛŞENİYYE
Halvetiyye tarikatının Dede Ömer Rûşenî’ye (ö. 892/1487) nisbet edilen ana kollarından biri.
SA‘DEDDÎN-i HAMMÛYE
Kübrevî şeyhi.
SAFEVİYYE
Safiyyüddîn-i Erdebîlî (ö. 735/1334) tarafından kurulan ve XVI. yüzyılın başında İran’da Safevî Devleti’ne dönüşen bir tarikat.
SAFİYYÜDDÎN-i ERDEBÎLÎ
Safeviyye tarikatının kurucusu ve Safevî Devleti’ni kuran ailenin atası.
SEBTÎ, Ahmed b. Ca‘fer
Medyeniyye tarikatının Sebtiyye kolunu kuran şeyh ve âlim.
SEYYÂRÎ
İlk sûfîlerden.
SÛFÎ
Tasavvufî hayat tarzını benimseyerek Hakk’ın yakınlığını kazanmaya çalışan kimse.
SUGŪRÎ
Dağıstanlı Nakşibendî-Hâlidî şeyhi.
SÜHREVERDÎ, Ebü’n-Necîb
Sûfî, fakih ve muhaddis.
SÜHREVERDİYYE
Ebû Hafs Şehâbeddin Ömer es-Sühreverdî’ye (ö. 632/1234) nisbet edilen bir tarikat.
ŞEYH
Müridlere rehberlik yapan ve onları irşad eden kişi anlamında tasavvuf terimi.
ŞEYH VEFÂ er-RİFÂÎ
Suriyeli sûfî ve şair.
TABAKAT / 6. Bölüm: TASAVVUF
İslâm telif geleneğinde, sahasında tanınmış şahsiyetlerin biyografilerini konu edinen telif türü.
TÂCEDDİN b. ZEKERİYYÂ
Nakşibendiyye-Ahrâriyye tarikatının Tâciyye şubesinin kurucusu.
TARİKAT
Tasavvufta Hakk’a ulaşmak için benimsenen usul, tutulan yol.
TASAVVUF
İslâm’ın zâhir ve bâtın hükümleri çerçevesinde yaşanan mânevî ve derunî hayat tarzı.
TEZKİRETÜ’l-EVLİYÂ
Ferîdüddin Attâr’ın (ö. 618/1221) evliya menkıbelerine dair eseri.
TOMAR-ı TURUK-ı ALİYYE
Sâdık Vicdânî’nin (ö. 1939) tarikatlar ve silsileleriyle ilgili eseri.
TOPRAK, İsmail Hakkı
Nakşibendî-Hâlidî şeyhi.
TUNAHAN, Süleyman Hilmi / 1. Bölüm
Son dönem din âlimi ve Nakşibendî-Müceddidî şeyhi.
ZEYNİYYE
Sühreverdiyye tarikatının Zeynüddin el-Hâfî’ye (ö. 838/1435) nisbet edilen bir kolu.
ZEYNÜDDİN el-HÂFÎ
Sühreverdiyye tarikatının Zeyniyye kolunun kurucusu.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER