x
- "
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 0
- *
- -
- q
- w
- e
- r
- t
- y
- u
- ı
- o
- p
- ğ
- ü
- ,
- a
- s
- d
- f
- g
- h
- j
- k
- l
- ş
- i
- ABC
- z
- x
- c
- v
- b
- n
- m
- ö
- ç
- .
- ABC
- Boşluk
- Sil

« Madde sayfasına git

ORDU ile İLİŞKİLİ MADDELER

HARBİYE NEZÂRETİ

Osmanlı Devleti’nde 1908 yılında kurulan ve günümüzde Millî Savunma Bakanlığı’na tekabül eden teşkilât.

II. Mahmud zamanında 1835’te subay yetiştirmek üzere açılan askerî mektep.

Ordu kumandanı, yeniçeriliğin kaldırılmasından sonra Osmanlı kara ordularının en yüksek rütbeli âmiri.

Türk-İslâm devletlerinde genellikle ordu kumandanı anlamında kullanılan unvan.

Osmanlı askerî teşkilâtında özel konumlu, maaşlı, dâimî yaya ordusu.

SEKBÂN-ı CEDÎD

II. Mahmud dönemi başlarında kurulan düzenli ordu.

ASÂKİR-i MANSÛRE-i MUHAMMEDİYYE

Yeniçeri Ocağı’nın II. Mahmud tarafından 1826 yılında kaldırılması üzerine onun yerine kurulan yeni askerî teşkilâta verilen ad.

II. Mahmud zamanında sancaklarda teşkil edilen ordu.

İslâm ve Türk devletlerinde özel muhafız askerlerinden oluşan birlik.

Türk devletlerinde ordu kumandanı, Osmanlılar’da şehirlerin güvenliğini sağlayan görevli.

Câhiliye döneminde Mekke’de ordu kumandanlığı.

İslâm tarihinde askerler arasındaki davalara bakan ordu kadısı, Osmanlılar’da Dîvân-ı Hümâyun’un üyesi, yargı ve eğitim teşkilâtının sorumlusu.

Osmanlılar’da deniz kuvvetlerinin başı ve idarecisi.

EMÎRÜ’l-ÜMERÂ

Bazı İslâm devletlerinde çeşitli idarî yetkilere sahip kumandanlara verilen unvan.

Osmanlı Devleti’nde resmî haberleşmeyi sağlayan posta teşkilâtı ve ordunun konaklama noktaları için kullanılan bir terim.

NİZÂM-ı CEDÎD

III. Selim zamanında yenilenme ve yeniden yapılanma dönemi (1792-1807).

Osmanlı Devleti’nde ordu ile birlikte sefere katılan ve askerin ihtiyacını sağlayan esnaf grubu.

Osmanlı Devleti’nin merkez kuvvetlerini teşkil eden maaşlı askerlerin genel adı.

Osmanlı askerî teşkilâtında altı bölük halkı da denilen kapıkulu süvarilerinin en seçkin grubu.

Osmanlılar’da sefere çıkan askerler için kullanılan bir terim.

YAYA ve MÜSELLEM

Osmanlılar’da geri hizmet kıtalarından oluşan askerî teşkilât.

Osmanlı Devleti’nin merkez kuvvetlerini oluşturan kapıkulu ocaklarından biri.

Osmanlı askerî teşkilâtında kapıkulu süvarilerinden iki bölüğün adı.

Osmanlı Devleti’nde askerî bir sınıf.

Osmanlılar’da eyalet askeri olarak hizmet veren askerî zümreler için kullanılan tabir.

Osmanlı Devleti’nde sınır boylarında ve kalelerde hizmet gören askerî zümrelerin genel adı.

Osmanlılar’da timar sahiplerinin sefere götürmekle yükümlü oldukları tam teçhizatlı asker.

Osmanlı askerî teşkilâtında kara ve deniz hafif piyadeleri için kullanılan bir tabir.

Osmanlı Devleti’nde bir askerî sınıf.

LAĞIMCI OCAĞI

Osmanlılar’da yer altında tüneller açmak ve kaleleri yıkmakla görevli askerî sınıf.

Kendi isteğiyle orduya katılan ve sefere çıkan askerler için kullanılan bir tabir.

Osmanlı Devleti’nde savaş sırasında asıl orduya katılan gönüllü askerler için kullanılan bir tabir.

Osmanlı Devleti’nde maiyet askerlerinden bir zümrenin adı.

Osmanlı askerî teşkilâtında kale muhafızları için kullanılan terim.

Kalelerde görevli atlı askerleri ifade eden bir terim.

Osmanlı askerî teşkilâtında bir sınıfa verilen ad.

Osmanlı döneminde Rumeli’de hıristiyanlardan oluşturulan askerî teşkilâta verilen ad.

Osmanlı askerî teşkilâtında çeşitli hizmetler gören özel bir sınıf.

Türk devletlerinde sınır boylarındaki askerî grupların kumandanı, sancak beyi.

Selçuklular’da ve özellikle Osmanlı Devleti askerî teşkilâtında daha çok geri hizmetlerde geçici olarak kullanılmış olan ücretli asker.

Osmanlılar’da padişah muhafızlığı yapan askerî zümre.

Osmanlı ordusunda hizmet veren bir çeşit yardımcı istihkâm kuvveti.

Osmanlı Devleti’nde ordunun öncü kuvvetini teşkil eden hafif süvari birliklerinden biri.

Osmanlı askerî teşkilâtında bir bölük veya birliğin bayrağını taşımakla görevli kimse.

Bayrak, bunun temsil ettiği askerî birlik ve idarî bölge için kullanılan bir terim.

Askerî birliklerin teftişi anlamında bir terim.

Osmanlı devlet teşkilâtında belli sayıdaki bir zümreyi ifade eden askerî ve idarî bir terim.

Osmanlı devlet teşkilâtında askerî ve idarî merasimlerin tertibini, XIX. yüzyıldan itibaren de askerî bir birliği ifade eden terim.

Ortaçağ Türk ve Moğol devletlerinde bir askerî birliği ifade eden, idarî ve malî teşkilâtta da kullanılan terim.

XV-XVIII. yüzyıllarda Osmanlı ordusunda kullanılan savunma düzeni.

Osmanlılar’da en yüksek askerî ve mülkî unvan.

Osmanlılar’da bir unvan ve askerî rütbe.

Osmanlı Devleti’nde bir askerî rütbe.

Askerî hiyerarşide genellikle bin kişinin kumandanı olan subay.

Çeşitli Türk devletlerinde bazı saray hizmetlilerini ifade eden ve askerî rütbe olarak kullanılan terim.

Osmanlılar’da yönetici, askerî görevli ve subay anlamında bir unvan.

Sivil veya askerî bir topluluğun başında bulunan kimseye verilen unvan.

Osmanlılar’da yardımcı askerî sınıflara verilen ad.

Memlük ordusunda sultâniyye birliklerini teşkil eden üç kısımdan biri.

Memlük Devleti ordusunda kapıkulu birlikleri.

Ortaçağ’da bazı Türk ve Moğol devletlerinde kullanılan bir askerî unvan.

İslâm devletlerinde idarî ve askerî bir unvan.

Özellikle Safevîler’de hassa asker topluluğuna verilen ad.

Eyyûbîler ve Memlükler zamanında askerî bir sınıf.

Moğollar’da ve Türk devletlerinde öncelikli görevi askerlik olan kul ve hizmetkâr sınıfı.

Eski İslâm devletlerinde orduda, idarede ve sarayda çalıştırılmış köle ve esirler.

Esir veya köleler arasından seçilip özel eğitimden geçirildikten sonra hükümdarın muhafız birliğine alınan ve zamanla aristokrat bir sınıf oluşturan ücretli askerler.

Osmanlılar’da devlete ait toprakların askerî ve idarî gayelerle tahsisine dayalı sistem.

Osmanlılar’da XIX. yüzyılda kurulan askerî ceza mahkemelerinin genel adı.

Otuzbir Mart Vak‘ası’nı bastırmak üzere Selânik’ten İstanbul’a gelen ordu.

Allah’ın müminlere yardım için gönderdiği mânevî kuvvetler, ilâhî iradenin hâkim olmasına vesile kılınan tabiat varlıkları ve olayları anlamında kullanılan bir terim.

Her hakkı mahfuzdur. TDV İslâm Ansiklopedisi’nin her türlü telif hakkı TDV İslâm Araştırmaları Merkezi’ne ait olup 5846 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarındaki yazıların bütün olarak elektronik ya da matbu bir ortamda yayımlanması yasaktır; ancak kaynak gösterilmesi (TDV İslâm Ansiklopedisi internet sitesinde yer aldığının ifade edilmesi) ve doğrudan aktif bağlantı verilmesi şartıyla yazılardan kısa bölümler iktibas edilebilir. TDV İslâm Ansiklopedisi internet sayfalarında yer alan resim, fotoğraf, grafik, çizim, cetvel vs. her türlü görüntü malzemesinin başka bir ortamda yayımlanması kesinlikle yasaktır.