TDV İslâm Ansiklopedisi diğer ilim dallarında olduğu gibi fıkıh ilminin terimleri, temel meseleleri, tarihi, literatürü ve önde gelen simaları hakkında ilmî araştırmalara dayalı, yeterli ve güvenilir bilgiler sunmaktadır.

"Fıkıh" maddesinde bütün bu bilgilerin bir özeti verilirken "namaz"dan "icâre"ye, "nafaka"dan "diyet" ve "kısas"a kadar klasik fıkıh sistematiğinin bütün başlıkları ayrı maddelerde işlenmektedir. Fıkıh ile modern hukuk ve sosyal bilimler alanlarının kesiştiği "siyaset", "borç", "aile", "savaş" gibi temel kavramlar ile "anayasa", "sigorta", "organ nakli", "tüp bebek" gibi fıkıh ilminin modern dönemde karşılaştığı yeni meseleler de birer madde olarak ele alınmaktadır.

Fıkıh ilminin alt dallarını oluşturan ilimlerden biri olan ve İslâmî bilgi elde etmenin esaslarını tartışan "usûl-i fıkıh" TDV İslâm Ansiklopedisi'nde müstakil bir madde olarak okuyucuya takdim edilir ve yine bu ilmin "ictihad", "taklid", "icmâ", "mütevâtir" gibi konu başlıkları da ayrı ayrı işlenir. "Fetva", "hisbe", "şürût ve sicillât" gibi tarihte fıkıh metinleri ile toplum arasındaki ilişkiyi sağlayan diğer alt dallar ile "ferâiz", "vakıf", "haraç" gibi fıkıh literatürü içinde gelişen hususi telif geleneklerini de birer madde olarak bulabilirsiniz.

İslâm medeniyetinin klasik asırlarında fıkha dair neredeyse bütün faaliyet ve gelişmelerin zeminini oluşturan mezhepler, bu mezheplerin kurucu imamları ve önde gelen âlimleri de madde başı olarak ele alınmıştır. Ayrıca bu mezheplerin usulleri ve karakteristikleri ile tarih ve literatürlerine dair başlıca konular (mezhep, taklid, istihsan, nevâzil, ashâbü't-tahrîc, amel-i Fâsî gibi) ve bu mezhepleri temsil eden pek çok klasik eser ( el-Hidâye, Fetâvâ Kādîhân, el-Müstasfâ, Tabakātü'ş-Şâfiiyyeti'l- Kübrâ gibi) hakkında da maddeler bulunmaktadır.

Fıkıh tarihi kapsamında ayrıca sahâbe ve tâbiîn nesline mensup âlimlerden modern dönemde farklı coğrafyalarda öne çıkan "Küçük Ali Haydar Efendi", "Abdülkādir Ûdeh" ve "Mustafa Ahmed ez-Zerkā" gibi yazarlara kadar fıkıh ilmine katkıda bulunmuş yüzlerce fakihin biyografisine TDV İslâm Ansiklopedisi'nden ulaşılabilmektedir.

Öte yandan Osmanlı hukuk düşüncesine ve uygulamasına dair "Molla Hüsrev", "Ahmed Cevdet Paşa", "Hukūk-ı Âile Kararnâmesi", "Nizâmiye Mahkemeleri", "Kânunnâme" gibi zengin bir madde listesi bulunmaktadır. Fıkıh ilminin modern dönemde "İslâm hukuku" olarak algılanarak modern İslâm ülkelerinin birçoğunda ulusal hukuk kaynaklarından biri haline gelmesinin ardından gelişen literatür ve bu gelişmenin önemli simaları da TDV İslâm Ansiklopedisi'nin ilgi alanı içindedir.

"Ahmed Fehmî Ebû Sünne", "Abdülkerîm Zeydân" gibi fıkıh ilmine önemli katkılarda bulunan fakat TDV İslâm Ansiklopedisi'nin ilgili ciltleri yayımlandığında hayatta oldukları için kapsam dışı kalan çağdaş İslâm hukukçuları ile "sukûk" ve "teverruk" gibi yakın dönemde ortaya çıkan yeni fıkhî meseleler ise ek ciltlerde yer bulabilmiştir. Ansiklopedinin elektronik versiyonunda bu tür ilâveler ve yayımlanmış maddeler hakkında yeni ilmî gelişmelere dayalı güncellemeler sürekli devam edecektir.

TDV İslâm Ansiklopedisi 'nin fıkıh maddelerinde belirli bir coğrafî bölge ile sınırlı kalınmamış, Sahrâ Afrikası'ndan Uzakdoğu'ya kadar İslâm medeniyetinin izlerini taşıyan tüm coğrafyalarda varlık göstermiş bütün oluşumları, şahısları ve metinleri kuşatmak hedeflenmiştir. Sadece meşhur ve yaygın fıkıh mezheplerine ait olanlar değil İbâzıyye fıkhından (günümüzde Arabistan'ın güneyinde ve Kuzey Afrika'da yaşıyor) Sahrâ Afrikası'ndaki Mâlikî literatürüne kadar fıkıh alanında kaleme alınmış her eser ansiklopedinin ilgi alanı içinde kabul edilmiş ve imkânlar elverdiği ölçüde bu ilgi maddelere yansıtılmıştır. Bununla beraber Türkiye'de hazırlanmış bir ansiklopedi olarak TDV İslâm Ansiklopedisi bu coğrafyanın mensup olduğu kültür havzasının geçmişine daha geniş yer vermektedir.

TDV İslâm Ansiklopedisi fıkıh maddelerinde farklı görüşlerin, kendi kaynaklarını esas alarak ve tarafgir ifadeler kullanmaktan kaçınarak incelenmesi, görüş ayrılıklarının sebep ve sonuçlarının açıklanması hedeflenir. Bu hedef doğrultusunda İslâm tarihinde veya günümüzde ortaya çıkmış herhangi bir mezhebi, teoriyi, gruplaşmayı veya kurumu dışarıda tutmayan, ele aldığı konuları anlamayı ve irdelemeyi önceleyen kapsayıcı bir yaklaşım benimsenir. Sünnî fıkıh mezheplerinin yanı sıra hem Zeydiyye, Caʻferiyye ve İbâzıyye gibi yaşayan mezheplerin hem de Sevrî, Evzâî ve Zâhirî mezhepleri gibi mensubu kalmamış fıkıh geleneklerinin kaynaklarından olabildiğince yararlanmaya çalışılır .

İslâm dini ve medeniyeti hakkında İslâm'ın anlam dünyası dışında geliştirilmiş ilmî tespitler ve yorumlar, özellikle modern dönemde ortaya çıkan Batılı çalışmalar da TDV İslâm Ansiklopedisi fıkıh maddelerinde dikkate alınmış, uygun olan yerlerde bu görüşler aktarılmış ve gerektiğinde ilmî bir üslûp ile eleştirilmiştir.

Telif ve redaksiyon aşamalarında çoğunluğu Türkiye'den olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinden iki bini aşkın araştırmacı ve ilim adamının katkıda bulunduğu TDV İslâm Ansiklopedisi'nin fıkıh maddeleri de alanında uzman kişilerce kaleme alınmıştır.