TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, MURAD III maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
Babası ve selefi
SELİM II
Osmanlı padişahı (1566-1574).
Oğlu ve halefi
MEHMED III
Osmanlı padişahı (1595-1603).
NURBÂNÛ SULTAN
III. Murad’ın annesi, vâlide sultan.
SAFİYE SULTAN
III. Murad’ın hanımı ve III. Mehmed’in annesi.
Hocası
HOCA SÂDEDDİN EFENDİ
Osmanlı şeyhülislâmı ve tarihçisi.
Döneminin sadrazamlarından
SOKULLU MEHMED PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin sadrazamlarından
KOCA SİNAN PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin sadrazamlarından
SİYAVUŞ PAŞA, Kanijeli
Osmanlı sadrazamı.
CANFEDÂ HATUN
III. Murad zamanında sarayın harem dairesinin nüfuzlu kethüdâsı.
Yaptırdığı külliye
MURÂDİYE KÜLLİYESİ
Manisa’da XVI. yüzyılın sonlarında inşa edilen külliye.
Türbesi
MURAD III TÜRBESİ
XVI. yüzyılın sonlarında inşa edilen türbe.
Amcası
BAYEZİD, Şehzade
Kanûnî Sultan Süleyman’ın saltanat iddiasıyla isyan eden Hürrem Sultan’dan olma oğlu.
Döneminin sadrazamlarından
SEMİZ AHMED PAŞA
Osmanlı vezîriâzamı.
Döneminin sadrazamlarından
OSMAN PAŞA, Özdemiroğlu
Osmanlı vezîriâzamı.
Döneminin sadrazamlarından
MESİH PAŞA, Hadım
Osmanlı vezîriâzamı.
Döneminin sadrazamlarından
FERHAD PAŞA
Osmanlı vezîriâzamı.
Damadı
DAMAD İBRÂHİM PAŞA
Osmanlı sadrazamı.
Damadı
HASAN PAŞA, Yemişçi
Osmanlı sadrazamı.
Döneminin devlet adamlarından
LALA MUSTAFA PAŞA
Kıbrıs, Şirvan ve Gürcistan fâtihi unvanıyla anılan Osmanlı veziri.
Döneminin devlet adamlarından
ŞEMSİ AHMED PAŞA
Osmanlı beylerbeyi ve tarihçisi.
Döneminin şeyhülislâmlarından
ABDÜLKADİR ŞEYHÎ EFENDİ
Osmanlı şeyhülislâmı.
Döneminin şeyhülislâmlarından
BOSTANZÂDE MEHMED EFENDİ
Osmanlı şeyhülislâmı.
Şehzadeliğinden vefatına kadar hizmetinde bulunan devlet adamı
TÂLİKÎZÂDE MEHMED SUBHİ
Dîvân-ı Hümâyun kâtibi ve şehnâmeci.
Şehzadeliği sırasında rikâbdarlığını yapan devlet adamı
TİRYÂKÎ HASAN PAŞA
Kanije kahramanı olarak tanınan Osmanlı veziri.
Döneminin şahsiyetlerinden
İBN YAÎŞ, Salomon
Osmanlı-Avrupa ilişkilerinde rol oynamış Portekiz asıllı yahudi tâciri.
Döneminin şahsiyetlerinden
DERVİŞ PAŞA, Bosnevî
Osmanlı devlet adamı ve şairi.
Döneminin önde gelen mimarı
DÂVUD AĞA
Türk mimarı.
Döneminin önde gelen sûfîlerinden
HÜSÂMEDDİN UŞŞÂKĪ
Halvetiyye tarikatının Uşşâkıyye kolunun kurucusu.
Döneminin önde gelen denizcisi
KILIÇ ALİ PAŞA
Osmanlı denizcisi ve kaptan-ı deryâsı.
Safevîler ve Ruslara karşı iyi ilişkiler kurduğu Özbek hanı
ABDULLAH HAN
Özbek hanı (1583-1598).
Desteklediği hükümdar
ABDÜLMELİK b. MUHAMMED el-MEHDÎ
Mağrib’de kurulan Sa‘dîler Devleti’nin hükümdarı (1576-1578).
Çağdaşı
AHMED el-MANSÛR
Fas sultanı (1578-1603).
Kırım hanlığına tayin ettiği şahıs
GAZİ GİRAY II
Kırım hanı (1588-1607).
Himaye ettiği, hakkında Câmiu’l-kemâlât başlıklı eser yazan tarihçi
ÂLÎ MUSTAFA EFENDİ
Tarihçi, şair, çok yönlü ve zengin sayıda eser vermiş Osmanlı müellifi.
Dönemi hakkında bilgi veren tarihçilerden
SELÂNİKÎ MUSTAFA EFENDİ
Osmanlı tarihçisi.
Döneminin bürokratlarından
FERİDUN AHMED BEY
Münşeâtü’s-selâtîn adlı eseriyle tanınan Osmanlı devlet adamı.
Hakkında Şehinşâhnâme başlıklı eser yazan müellif
LOKMÂN b. HÜSEYİN
Osmanlı tarihçi ve şehnâmecisi.
Döneminin bürokratlarından
SEYFİ ÇELEBİ
Osmanlı tarihçisi.
Döneminin önde gelen şairlerden
BÂKÎ
Şöhret ve tesiri asırlarca devam eden, klasik Osmanlı şiirine söyleyiş gücü kazandıran ve “Sultânü’ş-şuarâ” diye anılmış büyük divan şairi.
Döneminin tarihçilerinden
MEHMED ZAÎM
Osmanlı tarihçisi.
Şiirlerini şerheden ve methiye yazan şair
MEMİ CAN EFENDİ
Halvetî-Uşşâkī şeyhi.
Yakın ilgisine mazhar olan şair
NEV‘Î
Divan şairi ve âlim.
Emri üzerine Mes̱nevî'nin Türkçe ilk tam şerhini yapan âlim
ŞEM‘Î
Osmanlı âlimi ve Mes̱nevî şârihi.
Döneminde rasathâne kuran âlim
TAKIYYÜDDİN er-RÂSID
Klasik İslâm astronomisinin son büyük temsilcisi olduğu kabul edilen Osmanlı âlimi.
Kendisine takdim edilen eser
TÂCÜ’t-TEVÂRÎH
Hoca Sâdeddin Efendi’nin (ö. 1008/1599) Osmanlı tarihine dair eseri.
Kendisine takdim edilen eser
MÜNŞEÂTÜ’s-SELÂTÎN
Feridun Ahmed Bey’in (ö. 991/1583) hükümdar mektupları ile ferman, berat, fetihnâme vb. sûretlerini topladığı eseri.
Kendisine takdim edilen eser
CEVÂHİRÜ’l-EBRÂR
Hazînî’nin Ahmed Yesevî ve Yeseviyye tarikatı hakkındaki temel eseri.
Talebi üzerine hazırlanan eser
BEDÂYİU’l-ÂSÂR
Cinânî (ö. 1004/1595) tarafından kaleme alınan hikâye mecmuası.
eṭ-Ṭabaḳātü’s-seniyye fî terâcimi’l-Ḥanefiyye adlı eserini kendisine ithaf eden âlim
TEMÎMÎ, Takıyyüddin b. Abdülkādir
Hanefî fıkıh âlimi, kadı ve biyografi yazarı.
Ketâʾibü aʿlâmi’l-aḫyâr adlı eserini kendisine ithaf eden âlim
KEFEVÎ, Mahmûd b. Süleyman
Hanefî fukahasının biyografisine dair eseriyle tanınan Osmanlı âlimi.
Râznâme adlı eserini kendisine ithaf eden müellif
KEFEVÎ HÜSEYİN EFENDİ
Osmanlı kadısı, müderris ve edip.
el-ʿAylemü’z-zâḫir adlı eserini kendisine ithaf eden âlim
CENÂBÎ MUSTAFA EFENDİ
el-ʿAylemü’z-zâḫir adlı eseriyle meşhur olan Osmanlı tarihçisi.
Târîh-i Hind-i Garbî adlı eserini kendisine takdim eden müellif
MEHMED SUÛDÎ EFENDİ
Osmanlı coğrafyacısı, şair.
Hadâiku’ş-Şekāik adlı eserini kendisine takdim eden müellif
MECDÎ, Mehmed
Osmanlı edip ve şairi, biyografi yazarı.
Riyâzü’l-cinân adlı eserini kendisine takdim eden müellif
CİNÂNÎ
Divan şairi.
el-İʿlâm bi-aʿlâmi Beytillâhi (beledillâhi)’l-ḥarâm adlı eserini kendisine takdim eden âlim
NEHREVÂLÎ
Mekke’ye ve Yemen’e dair eserleriyle meşhur olan tarihçi, hadis ve fıkıh âlimi.
Evḍaḥu’l-mesâlik adlı eserini kendisine takdim eden âlim
SİPÂHÎZÂDE MEHMED
Osmanlı âlimi.
Evsâf-ı İstanbul adlı eserini kendisine takdim eden müellif
LATÎFÎ
Tezkire yazarı ve şair.
Mihr ü Mâh adlı eserini kendisine takdim eden müellif
ZARÎFÎ, Çorlulu
Divan şairi.
Hayâl ü Yâr adlı eserini kendisine takdim eden müellif
VÜCÛDÎ
Osmanlı tarihçisi, edebiyatçı ve mütercim.
Yaptırdığı çeşme
İMRAHOR ÇEŞMESİ ve KASRI
İstanbul’da Kâğıthane deresi kıyısında XVI. yüzyılda yapılmış çeşme ile daha geç bir döneme ait kasır.
Döneminde camiye çevrilen kilise
FETHİYE CAMİİ
İstanbul’da XVI. yüzyıl sonlarında camiye çevrilen eski bir Bizans kilisesi.
Döneminde yapılan köşk
İNCİLİ KÖŞK
İstanbul’da XVI. yüzyıl sonlarında yapılmış Sarây-ı Hümâyun’a ait bir köşk.
Döneminde resmi bir mahiyet kazanan tören
MEVLİD
Hz. Peygamber’in doğumu; doğum yıl dönümü vesilesiyle yapılan törenlere verilen isim; bu törenlerde okunmak üzere yazılmış eserlerin ortak adı.
Döneminde elçi göndererek bağlılığını bildiren devlet
BORNU
Orta Sudan’da kurulmuş olan eski bir İslâm devleti ve bugün Nijerya’da bir eyalet.
