HULUSİ KILIÇ - TDV İslâm Ansiklopedisi

HULUSİ KILIÇ

Müellif toplam 68 madde veya madde bölümü telif etmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi’ne katkıda bulunduğu ilim dalları:
    Arap Dili ve Edebiyatı, İslam Felsefesi ve Ahlak, İslam Tarihi ve Medeniyeti, Türk Dili ve Edebiyatı, Türk Dili ve Edebiyatı
Müellifin telif ettiği maddeler veya madde bölümleri
ABDULLAH NEDÎM
Mısırlı hatip, gazeteci ve şair.
ABDULLAH b. REVÂHA
Şair sahâbî, Mûte Savaşı’nda şehid düşen üçüncü kumandan.
ABDURRAHMAN FEHMİ
Son devir Osmanlı şair ve edibi, devlet adamı.
ABDURRAHMAN el-HEMEDÂNÎ
Kâtip, şair ve lugat âlimi.
ACCÂC
Temîm kabilesi şairlerinden.
AĞLEB el-İCLÎ
Recez şairi tâbiî.
AHMED EMÎN
Mısırlı mütefekkir, medeniyet tarihçisi ve yazar.
AHMED el-HÂŞİMÎ
Mısırlı edip, yazar ve eğitimci.
AHTERÎ
Ahterî adlı sözlüğü ile tanınan ünlü dil bilgini.
AKREBÜ’l-MEVÂRİD
Saîd el-Hûrî eş-Şertûnî (ö. 1912) tarafından hazırlanan Arapça sözlük.
A‘ŞÂ
Yirmi kadar Arap şairinin lakabı.
A‘ŞÂ HEMDÂN
Emevîler devri Arap şairi.
ATTÂR, Hasan b. Muhammed
Mısırlı edip, din âlimi ve Ezher şeyhi.
AYN
Arap alfabesinin on sekizinci harfi.
BAĞDATLI İSMÂİL PAŞA
Asker, bibliyografya ve hal tercümesi âlimi.
BAĞDATLI MEHMED FEHMÎ
Dârülfünun Edebiyat Fakültesi’nde Arap edebiyatı tarihi müderrisliği yapan Iraklı âlim.
BASRİYYÛN
II-IV. (VIII-X.) yüzyıllar arasında Basra’da yetişen ve Arapça’nın gramer kaidelerini tesbit etmeye çalışan dilcilerle bunların görüşlerini benimseyen âlimlere verilen ad.
BEDÎİYYÂT
Hz. Peygamber’in methine dair olup her beytinde en az bir bedîî sanat bulunan kasidelere verilen ad.
BELÂGAT / 1. Bölüm
Edebiyat kaideleri ve edebî sanatlarla ilgili meânî, beyân ve bedîi içine alan ilim dalı.
el-BESÂİR ve’z-ZEHÂİR
Ebû Hayyân et-Tevhîdî’nin (ö. 414/1023) din, dil ve edebiyata dair bazı konularla hâtıralarını ihtiva eden eseri.
CÂMİ‘
Arap edebiyatı, fıkıh usulü ve mantıkta kullanılan bir terim.
CELLE CELÂLUH
Allah Teâlâ hakkında kullanılan bir saygı ifadesi.
CEM‘
Belâgatın bedî‘ kısmına ait bir edebî sanat.
CEVHERÎ, İsmâil b. Hammâd
Tâcü’l-luġa adlı sözlüğüyle tanınan Arap dili âlimi.
CİNAS
Belâgatın bedî‘ kısmında yer alan bir söz sanatı.
DELÂİLÜ’l-İ‘CÂZ
Abdülkāhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078-79) Kur’ân-ı Kerîm’in i‘câzına dair eseri.
DESTAN / 3. Bölüm: Arap Edebiyatında Destan
Toplumu derinden etkileyen tarihî ve sosyal olayları anlatan uzun manzum hikâye.
DÎVÂNÜ’l-HÜZELİYYÎN
Hüzeyl kabilesine mensup şairlerin Sükkerî (ö. 275/888-89) tarafından derlenen şiirlerini ihtiva eden mecmua.
EB
Arapça’da baba anlamında daha çok künyelerde kullanılan kelime.
EBÛ AMR eş-ŞEYBÂNÎ
Kûfe dil mektebi âlimlerinin önde gelen simalarından biri.
EBÜ’l-BEKĀ el-KEFEVÎ
el-Külliyyât adlı eseriyle tanınan Osmanlı âlimi.
EBÜ’l-FEREC el-İSFAHÂNÎ
el-Eġānî adlı eseriyle tanınan Arap tarihçisi ve edibi.
ADDAY ŞER
Iraklı Keldânî papazı, tarihçi ve sözlük bilimci.
EMÎR ŞEKÎB ARSLAN
Lübnanlı âlim, fikir ve siyaset adamı.
ENBÂRÎ, Kemâleddin / 1. Bölüm
Arap dili ve edebiyatı, fıkıh ve kelâm âlimi.
ESÂSÜ’l-BELÂGA
Zemahşerî’nin (ö. 538/1144) kelimelerin terkip halinde kullanımlarını esas alarak düzenlediği Arapça mecazlar sözlüğü.
ESRÂRÜ’l-BELÂGA
Abdülkāhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078-79) belâgatın beyân kısmına dair eseri.
FİLİB dî TARRÂZÎ
Arap basın tarihçisi, kütüphaneci.
FÎRÛZÂBÂDÎ
el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ adlı sözlüğüyle tanınan Arap dili, tefsir ve hadis âlimi.
FURÛK
Arapça kelimelerin anlam ve kullanım farklarını ifade eden terim, bu farklara dair eserlerin ortak adı.
HACI İBRÂHİM EFENDİ
Arapça’yı kısa sürede öğretmek için açtığı Dârütta‘lîm adlı mekteple şöhret bulan dil âlimi.
HARÎRÎ
Makāmât yazarı ve dil âlimi.
HÂRÛN, Abdüsselâm Muhammed
İslâm kültür kaynaklarının ilmî neşirlerini yapmasıyla tanınan Mısırlı âlim ve edip.
HÛLÎ, Emîn
Yenilikçi görüşleriyle tanınan Mısırlı âlim.
İBN ÂCURRÛM
Arapça gramerine dair el-Muḳaddimetü’l-Âcurrûmiyye adlı eseriyle tanınan Kuzey Afrikalı dil ve kıraat âlimi.
İBN CÂBİR
Hz. Peygamber’in methine dair el-Ḥulletü’s-siyerâ adlı manzumesiyle tanınan Endülüslü şair.
İBN EBÛ İSHAK
Basra dil mektebinin kurucularından.
İBN MADÂ
Dil âlimi ve Zâhirî fakihi.
İBN MANZÛR
Lisânü’l-ʿArab adlı ansiklopedik sözlüğüyle tanınan dil âlimi, edip ve Şâfiî fakihi.
İBN NÜBÂTE el-HATÎB
Hamdânîler döneminin ünlü hatibi.
İBNÜ’l-HÂCİB
Arap gramerine dair el-Kâfiye ve eş-Şâfiye adlı eserleriyle tanınan dil âlimi ve Mâlikî fakihi.
İBŞÎHÎ
el-Müsteṭraf adlı eseriyle tanınan âlim ve edip.
el-İNSÂF
Kemâleddin el-Enbârî’nin (ö. 577/1181) Basra ve Kûfe dilcileri arasında tartışma konusu olan meselelere dair eseri.
İŞTİKAK
Aralarında anlam ilişkisi bulunan iki kelimeden birinin diğerinden türetilmesi ve bu alanda yazılmış eser türü, bir cinas nevi.
el-KÂFİYE
İbnü’l-Hâcib’in (ö. 646/1249) Arap nahvine dair muhtasarı.
el-KĀMÛSÜ’l-MUHÎT
Fîrûzâbâdî’nin (ö. 817/1415) Arapça’dan Arapça’ya sözlüğü.
KÛFİYYÛN
Kûfe dil mektebine mensup âlimlere verilen ad.
LÂRÎ, Muslihuddin
Hâşiye ve risâleleriyle tanınan âlim.
LİSÂNÜ’l-ARAB
İbn Manzûr’un (ö. 711/1311) Arapça sözlüklerin en büyüklerinden olan ansiklopedik sözlüğü.
el-MAKĀMÂT
Harîrî’nin (ö. 516/1122) Arap edebiyatında makāme türünde yazdığı eseri.
MEHMED ZİHNİ EFENDİ
Son devir Osmanlı âlimi, müderris.
MUHÎTÜ’l-MUHÎT
Butrus el-Bustânî’nin (ö. 1300/1883) hazırladığı Arapça’dan Arapça’ya ilk modern sözlük.
MUSTAFA el-GALÂYÎNÎ
Arap gramerine dair eserleriyle tanınan Lübnanlı âlim, yazar ve şair.
el-MÜZEKKER ve’l-MÜENNES
Ebû Bekir İbnü’l-Enbârî’nin (ö. 328/940) Arapça kelimelerin erillik ve dişilliğine dair kapsamlı eseri.
es-SÂHİBÎ
İbn Fâris’in (ö. 395/1004) Arapça’da fıkhü’l-lugaya dair ilk çalışma olan eseri.
SARF
Arapça gramerinin kelime yapısıyla ilgili dalı.
eş-ŞÂFİYE
İbnü’l-Hâcib’in (ö. 646/1249) Arap sarfına dair muhtasar eseri.
TÂCÜ’l-LUGA
İsmâil b. Hammâd el-Cevherî’nin (ö. 400/1009’dan önce) Arapça sözlüğü.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER