MEHMET EFENDİOĞLU - TDV İslâm Ansiklopedisi

MEHMET EFENDİOĞLU

Müellif toplam 97 madde veya madde bölümü telif etmiştir.
TDV İslâm Ansiklopedisi’ne katkıda bulunduğu ilim dalları:
    Hadis, İslam Tarihi ve Medeniyeti
Müellifin telif ettiği maddeler veya madde bölümleri
FEZÂİLÜ’s-SAHÂBE
Ashabın faziletleri ve bu konuda meydana gelen literatür için kullanılan bir tabir.
K‘B b. ADÎ
Sahâbî.
KABÎSA b. ZÜEYB
Muhaddis ve fakih, tâbiî.
KAYLE bint MAHREME
Kadın sahâbî.
KUTBE b. ÂMİR
Sahâbî.
KÜRZ b. ALKAME
Sahâbî.
MAHFÛZ
Sahih hadis anlamında terim.
MAKTÛ
Tâbiîn ve tebeu’t-tâbiînin söz ve fiilleri anlamında hadis terimi.
MA‘RİFETÜ’s-SAHÂBE
İlk dönemlerde sahâbenin hayatına dair eserlerin ve hadis usulü kitaplarında sahâbe hakkında verilen bilgilerin ortak adı.
MA‘RÛF
Sahih hadis anlamında terim.
MATRÛH
Yalan söylemekle itham edilen râvi ve bu râvinin naklettiği hadis anlamında terim.
MERDUD
Zayıf rivayetleri ifade etmek üzere kullanılan hadis terimi.
MESRÛK
Bilinen râvisi dışında bir kimseye nisbet edilen hadis.
METRÛK
Yalan söylemekle itham edilen râviyi veya onun naklettiği rivayeti ifade eden hadis terimi.
MUALLEL
Sened veya metninde herkesin göremeyeceği bir kusuru bulunan hadis.
MUÂSARA
İki râvinin aynı zaman dilimi içinde yaşaması anlamında hadis terimi.
MUÂZ b. AMR
Sahâbî.
MU‘DAL
Senedinden birbiri ardınca iki veya daha fazla râvinin düştüğü hadis.
MUHADRAMÛN
Câhiliye zamanında ve İslâm döneminde yaşadığı halde Hz. Peygamber’i müslüman olarak göremeyen kimselere verilen ad.
MUHARREF
Senedi veya metni değişikliğe uğramış hadis anlamında terim.
MUHRİZ b. NADLE
Sahâbî.
MUHTASAR / 3. Bölüm: HADİS
Bir eserin özet halinde kaleme alınmasından meydana gelen telif türü.
MUHTELEFÜN FÎH
Güvenilirliği hakkında ihtilâf edilen râvi veya hadis anlamında terim.
MUSAHHAF
Birbirine benzeyen harfleri yanlış okunarak nakledilen hadis.
el-MUSANNEF
Ebû Bekir b. Ebû Şeybe’nin (ö. 235/849) ilk tasnif edilen hadis kitaplarından olan eseri.
MÜDREC
Sened veya metnine, aslında olmayan bir şey ilâve edilen hadis.
MÜEN’EN
Senedinde enne ifadesi bulunan hadis.
MÜFREDAT
İsim, künye veya lakapları nâdir olan muhaddisler hakkında kullanılan bir terim.
MÜNKATI‘
Senedin sahâbîden sonra gelen kısmında bir veya daha çok râvisi atlanarak rivayet edilen hadis anlamında terim.
MÜNKER
Zayıf râvinin güvenilir râviye muhalefeti yüzünden zayıf olan hadis anlamında terim.
MÜSELSEL
Daha çok, Hz. Peygamber’in bir davranışını veya sözünü râvilerin birbirine göstererek veya söyleyerek rivayet ettikleri hadis anlamında terim.
NÂCİYE b. CÜNDEB
Hz. Peygamber’in deve bakıcısı ve sürücüsü.
NESİH / 2. Bölüm: HADİS
Şer‘î bir hükmün daha sonra gelen şer‘î bir delille kaldırılması.
NESİH / 5. Bölüm: Hadiste
Şer‘î bir hükmün daha sonra gelen şer‘î bir delille kaldırılması.
OSMAN b. HUNEYF
Sahâbî.
OSMAN b. TALHA
Sahâbî.
RÂVİ
Öğrendiği hadisi rivayet eden kimse anlamında terim.
RİVAYET
Hadisi kaynağına isnat ederek nakletmek anlamında terim.
RUBEYYİ‘ bint NADR
Medineli kadın sahâbî.
SÂBİKŪN
Muhacir ve ensardan İslâm’a girişte önceliği bulunan sahâbîleri ifade eden bir terim.
SÂBİT
Sahih hadis anlamında terim.
SÂCÎ, Zekeriyyâ b. Yahyâ
Basralı muhaddis ve fakih.
SA‘D b. MUÂZ
Ensarın önde gelenlerinden, sahâbî.
SAHÂBE
Hz. Peygamber’in sohbetine katılanlar anlamında bir terim.
SAHİH / 1. Bölüm
Sağlam kabul edilmesi için gerekli şartları taşıyan ve dinî konularda delil olarak kullanılan hadis, bu hadisleri toplayan kitap türü.
SAHİH / 2. Bölüm: Sahih Hadisleri Toplayan Kitaplar
Sağlam kabul edilmesi için gerekli şartları taşıyan ve dinî konularda delil olarak kullanılan hadis, bu hadisleri toplayan kitap türü.
SAÎD b. ÂMİR
Kumandan, idareci ve zâhid sahâbî.
SAÎD b. ÂS
Kûfe ve Medine valiliği yapan sahâbî.
SAÎD b. CÜBEYR
Hadis ve tefsir konusundaki rivayetleriyle bilinen tâbiî.
SAÎD b. MANSÛR
Hadis âlimi.
SAÎD b. ZEYD
Aşere-i mübeşşereden biri.
SÂLİH
Sahih veya hasen olup dinî meselelerde delil sayılabilecek nitelikteki hadisleri ifade etmek ve bir râvinin güvenirliğini belirtmek üzere kullanılan hadis terimi.
SELÂM / 1. Bölüm
Müslümanların karşılaştıklarında birbirlerine sağlık ve esenlik dilemeleri anlamında bir terim.
SEM‘ÂNÎ, Abdülkerîm b. Muhammed
el-Ensâb adlı eseriyle tanınan tarihçi ve hadis hâfızı.
SEM‘ÂNÎ, Abdürrahîm b. Abdülkerîm
Hadisçi ve Şâfiî fıkıh âlimi.
SEM‘ÂNÎ, Muhammed b. Mansûr
Hadis ve fıkıh âlimi.
SİLEFÎ
Hadis âlimi.
SİYERU A‘LÂMİ’n-NÜBELÂ
Zehebî’nin (ö. 748/1348) muhaddisler başta olmak üzere ünlü kişileri tabakalar halinde tanıttığı eseri.
SUHÂR b. ABBAS
Sahâbî.
es-SÜNENÜ’l-KÜBRÂ
Ahmed b. Hüseyin el-Beyhakī’nin (ö. 458/1066) ahkâm hadislerini bir araya getirdiği eseri.
SÜVEYD b. GAFELE
Muhadramûndan olan muhaddis.
ŞERH / 3. Bölüm: HADİS
İslâm dünyasında bir eserin daha geniş biçimde açıklanması amacıyla yazılmış kitapları ifade eden bir telif türü.
ŞEYHAYN
Buhârî ile Müslim’i ifade eden bir hadis terimi.
ŞİHÂBÜ’l-AHBÂR
Kudâî’nin (ö. 454/1062) kısmen alfabetik olarak düzenlediği ve daha sonra seçme hadis literatürüne örnek teşkil eden eseri.
ŞÜRAHBÎL b. HASENE
Vahiy kâtibi ve kumandan.
TABAKAT / 3. Bölüm: HADİS
İslâm telif geleneğinde, sahasında tanınmış şahsiyetlerin biyografilerini konu edinen telif türü.
TAKTΑ
Uzun bir hadisin belli bir kısmını alıp rivayet etme anlamında bir terim.
TEDVÎN
Ezberlenen ve bir yere kaydedilen hadisleri yazarak bir araya getirme anlamında terim.
UMÂRE b. HAZM
Sahâbî.
UMDETÜ’l-AHKÂM
Cemmâîlî’nin (ö. 600/1203) Ṣaḥîḥayn’da ittifakla rivayet edilen ahkâm hadislerine dair eseri.
UMEYR b. SA‘D
Zâhid sahâbî, vali ve kumandan.
UVEYM b. SÂİDE
Sahâbî.
ÜMMÜ’l-HAKEM
Kadın sahâbî.
ÜMMÜ Rİ‘LE
Kadın sahâbî.
VEFEYÂT
Râvilerin ve tanınmış şahsiyetlerin vefat tarihleriyle ilgili eserlerin ortak adı.
VEHB el-HAYR
Sahâbî.
VELÎD b. UKBE
Sahâbî.
YAHYÂ b. İBRÂHİM
Endülüslü muhaddis, fıkıh ve dil âlimi.
YAHYÂ b. SÂLİH
Humuslu muhaddis ve fakih.
YÂSİR b. ÂMİR
İslâm tarihinde şehid olan ilk erkek sahâbî.
ZÂDÜ’l-MEÂD
İbn Kayyim el-Cevziyye’nin (ö. 751/1350) Hz. Peygamber’in hayatına, yaşayış ve uygulamalarına dair bilgileri derlediği eseri.
ZEKERE
Hadis edâ sîgalarından biri.
ZEML b. AMR
Sahâbî.
ZEYD b. SA‘NE
Sahâbî.
ZİYÂEDDİN el-MAKDİSÎ
el-Eḥâdîs̱ü’l-muḫtâre adlı eseriyle tanınan Hanbelî hadis âlimi.
ZÜBEYR b. AVVÂM
Hz. Peygamber’e ilk iman edenlerden ve cennetle müjdelenen on sahâbîden biri.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER