İstanbul Kadıköy’de doğdu (1922). Galatasaray Lisesi’ni bitirdi (1943). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden (1948) “İstanbul Minareleri” konulu teziyle mezun oldu. Aynı fakültenin Sanat Tarihi Kürsüsü’nde “Side’nin Bizans Dönemine Ait Yapıları” başlıklı teziyle doktorasını (danışman: Ord. Prof. Arif Müfid Mansel, 1952) tamamladı. “İstanbul’da Son Devir Bizans Mimarisi” başlıklı takdim çalışmasıyla doçent (1955), “İlk Osmanlı Devrinin Dini-İçtimai Bir Müessesesi: Zâviyeler” takdim çalışmasıyla profesör unvanı (1964) aldı.1948 yılında asistan olarak intisap ettiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Başkanlığı’ndan emekli oldu (1990). Bu fakültede öğretim üyeliğinin yanı sıra Bizans Sanatı Tarihi Kürsüsü’nün idareciliğini de yaptı (1963-1990). Hacettepe (1972-74), Bochum (1974), Sorbonne, Genève (1976) üniversitelerinde ve Collége de France’ta (1976) misafir öğretim üyesi olarak dersler verdi. Mimar Sinan Üniversitesi’nde lisans ve Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı’nda (2007-2008) yüksek lisans dersleri verdi. Brüksel, Münih, Mainz, Münster, Berlin, Roma, Ravenna, Venedik, Ohri, Bükreş, Selânik, Belgrad ve Washington’da konferans ve kongrelerde tebliğler sundu.Başlangıcından itibaren
TDV İslâm Ansiklopedisi çalışmalarına önemli katkılar sundu; Ansiklopedi İnceleme Kurulu ve Ansiklopedi İlim Kurulu üyeliklerinde bulundu (1989-2000). Müellif-redaktör ve İslâm Sanatları (Mimari) İlim Kurulu üyesi olarak ansiklopedi mutfağında bizzat hizmet verdi; telif ettiği 440 madde veya madde bölümü ile en çok maddesi olan yazarlar listesinde en üst sıraya yerleşti, bir çok maddenin ilmî redaksiyonunu yaptı.Eski Eserler Encümeni (1956-96), Türk Tıp Tarihi Enstitüsü (1957), Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu (1958-1998), Anıtlar Kurulu (1958-1996), Türk Tarih Kurumu (1968-1983), Belçika Krallık Akademisi, Amerikan Arkeoloji Enstitüsü, Alman Arkeoloji Kurumu üyeliği ve Atatürk Kültür Merkezi şeref üyeliği (2015) bulunmaktadır.Türkiye Bilimsel Araştırmalar Kurumu Hizmet Ödülü (TÜBA, 1997), Fransa hükümeti tarafından verilen Légion d’Honneur Nişanı (1998), Atatürk Kültür Merkezi Hizmet Ödülü (2009), Avrupa Kültürleri İstanbul Buluşması temalı onur ödülü (Türkiye Sinema ve Audiovisuel Kültür Vakfı-TÜRSAK, 2009), T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (2011), Edebiyat, Sanat ve Kültür Araştırmaları Derneği Özel Ödülü (ESKADER, 2012), ve TDV İslâm Ansiklopdisi’ne katkıları sebebiyle T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın “Yüzyılın İslâm Kültür Hizmeti Onur ve Hizmet Ödülleri” kapsamında hizmet ödülüne (2014) lâyık görüldü.28 Mayıs 2018’de İstanbul’da vefat etti ve Fatih Camii hazîresine defnedildi.İlmî ve akademik çalışmalarında medeniyet ve sanat tarihi genel başlığı altında Bizans sanatı ve tarihi; İstanbul tarihi; Türk medeniyeti, mimarisi ve sanatı; Osmanlı coğrafyasındaki Türk eserleri alanlarında yoğunlaştı.
Istanbul Petit Guide a Travers les Monumens Byzantins et Turcs (İstanbul 1955),
Son Devir Bizans Mimarisi: İstanbul’da Palaiologos’lar Devri (İstanbul 1963),
Karadağ (Binbirkilise) ve Karaman Çevresinde Arkeolojik İncelemeler (İstanbul 1971),
Bizans Devrinde Boğaziçi (İstanbul 1976),
Ayasofya (İstanbul 1984),
Tarih Boyunca İstanbul (İstanbul 2006) ve
Eski İstanbul’dan Notlar (İstanbul 2006) başlıca eserleridir.
Güncelleme Tarihi: 30 Mayıs 2018